Τα φωτα εχουν κλεισει απο ωρα. Το μυαλο προσπαθει να καθαρισει μπας και βρει την ακρη. Ματαιος κοπος. Αν ηταν τοσο ευκολο ρε μεγαλε δεν θα παιρναμε ολοι τους δρομους καθε τρεις και λιγο.
Καθε φορα που ξεκινω να γραφω για ενα ταξιδι δεν ξερω απο που ν’ αρχισω. Γραφω, σβηνω, ξαναγραφω και παλι στην αρχη μενω. Γιατι ομως; Ειδικα για ενα μικρο ταξιδακι στα Βαλκανια οπως αυτο θα επρεπε να μην ειναι τοσο δυσκολο. Τοσο ο Πανος οσο και εγω εχουμε λιωσει πολλα λαστιχα αλωνιζοντας χωρες και χιλιομετρα, συνεπως ενα τετοιο ταξιδι-σφηνακι θα επρεπε να ειναι ευκολο να περιγραφει. Κι ομως. Αυτο το ταξιδι με ζορισε -οχι τοσο σωματικα οσο συναισθηματικα.
Ζουμε μικρες ζωες μεσα σε μια γκριζα και επαναλαμβανομενη καθημερινοτητα, ρομποτακια μεσα στο matrix και τελικα ξεχναμε τι θα πει ΖΩ. Αυτο το ταξιδι ηταν ενα ξυπνημα για ολους μας, ενα γερο χαστουκι στον κοιμισμενο εαυτο μας που καθεται αποβλακωμενος μπροστα σε οθονες υπολογιστων και τηλεορασεων.
Καθε στροφη αληθινα ηταν και μια νεα εμπειρια, εικονες, τοπια, δρομοι, συναισθηματα, σκεψεις, αναπαντεχες εκπληξεις και καινουργιες γνωριμιες. Απο ενα σημειο και μετα οι εκπληξεις ηταν τοσες πολλες που ζουσαμε με ενα μονιμο “τι θα συμβει τωρα;” στο νου.
Οπου πηγαιναμε η φιλικοτητα των ανθρωπων, η ανιδιοτελεια και η χαρα με την οποια μας αγκαλιαζαν και μας καλωσοριζαν στις ζωες τους ηταν κατι που δεν εχω ξαναζησει και με εκανε να αισθανομαι λιγος.
Παντου ανθρωποι, απλοι καθημερινοι, ζεστοι χαμογελαστοι, χιλιαδες ετη φωτος μακρυα απο τα ιλουστρασιον περιτυλιγματα των χλιδατων ταξιδιωτικων που συνηθως κανουμε.
Αντε, ας πιασουμε τα πραγματα απο την αρχη και ισως να βρουμε την ακρη τελικα.
Βαλτε ποτο να παιζει, το υπεροχο Come all you weary απο τους Thrice να κανει ατμοσφαιρα και παμε…
The lights growing bright further up further in”
Μερα 0
Αθηνα – Λαρισα – Σερρες
630 km
Το ταξιδι αυτο ηταν στην ακρη του μυαλου μου εδω και χρονια. Παροτι ειχα γραψει αρκετα χιλιομετρα στην Ευρωπη, τα Βαλκανια παρεμεναν ενας αγνωστος προορισμος… Κουβεντες τριγυρω και η λογικη επεμεναν οτι ειναι επικινδυνες/δυσκολες χωρες με χαλια δρομους και περιεργους ανθρωπους, οπου το να σε ληστεψουν ειναι το λιγοτερο που θα μπορουσες να παθεις. Ομως εγω δεν φημιζομαι για την λογικη μου, οπως δεν φημιζομαι για το οτι ακουω αυτα που μου λενε οι αλλοι!
Κατι η αγαπη μου για την Βαλκανια κουλτουρα, κατι η περιεργεια μου, κατι η επιμονη μου να κοιταω τους φοβους μου στα ματια και να τους νικαω, και το ταξιδι αυτο ειχε ηδη αρχισει να παιρνει σαρκα και οστα. Παρα την πιεση της δουλειας ο χρονος ειχε βρεθει: οι μερες του Πασχα ηταν οτι επρεπε.
Ετσι αρχισε η παλια και αγαπημενη διαδικασια της οργανωσης του ταξιδιου… Χαρτες, ταξιδιωτικοι οδηγοι, κλεφτες ματιες σε ταξιδιωτικα φιλων και γνωστων και βεβαια η κλασσικη συνταγη: τραβαμε μια γραμμη στο χαρτη και αρχιζουμε: “α και αυτο ειναι ωραιο, κατσε να το βαλουμε μεσα στο δρομο μας/ναι αλλα και το αλλο ειναι καλο, βαλε και αυτο κλπ”
Ο κεντρικος σκοπος του ταξιδιου δεν ηταν να γραψουμε πολλα χιλιομετρα, αλλα να δουμε οσο γινοταν περισσοτερο χωρια, επαρχιακους δρομους και να γνωρισουμε το αληθινο προσωπο των Βαλκανιων: τους ανθρωπους και την καθημερινοτητα τους…
Θα ξεκινουσαμε απο Αθηνα για Σερρες και απο εκει θα περνουσαμε στη Βουλγαρια και θα βγαιναμε στον επαρχιακο για Σερβια και Nis. Απο εκει την επομενη μερα θα περνουσαμε ολη τη Σερβια προς τα δυτικα και θα μπαιναμε στη Βοσνια Ερζεγοβινη με προορισμο το Σαραγεβο. Μετα θα κατεβαιναμε την τρομερα γραφικη διαδρομη μεσα απο τα φαραγγια του Dormitor προς τα συνορα με Μαυροβουνιο και θα καταληγαμε στο εκπληκτικο Kotor. Και μετα η επιστροφη για Ελλαδα θα γινοταν μεσω Αλβανιας δινοντας μας μια ευκαιρια να δουμε και αυτη τη “τρομακτικη” για πολλους χωρα.
Το ταξιδι σχεδιαζα να το κανω μονος μου οπως κανω συνηθως αλλα αυτη τη φορα τα πραγματα θα ηταν πολυ διαφορετικα. Η αναπαντεχη γνωριμια μου με ενα γλυκυτατο παλικαρι τον Βαγγελη και το παθος που εδειχνε να εχει για τα ταξιδια με εκαναν να του προτεινω να ερθει μαζι μου. Ειναι σπανιο συναισθημα οταν μπορεις με κατι μικρο για εσενα να προκαλεις τοσο μεγαλη χαρα σε εναν ανθρωπο! Ο Βαγγελης ξετρελλαθηκε και απο εκει και περα ολο για το ταξιδι μου μιλουσε. Ειχε ξεχασει τα παντα -δουλεια, σπιτι, ακομα και την κοπελα του! Το μονο που σκεφτοταν ηταν το ταξιδι αυτο.
Οι μερες περασαν, οι τελευταιες προετοιμασιες τελειωσαν και η μερα που θα ξεκινουσαμε ειχε φτασει. Την προηγουμενη μερα και κυριολεκτικα την τελευταια στιγμη ειχα ακομα μια προσθηκη στο ταξιδι: ο αδερφικος μου φιλος και εταιρος μοτοταξιδιωτης Πανος με ειχε ρωτησει αν θα μπορουσε να ερθει και εκεινος. Πως να του αρνιομουν;
Μεγαλη Πεμπτη λοιπον και το προγραμμα ειχε αναχωρηση μετα τη δουλεια για Σερρες.
Πως τα καταφερνω παντα ετσι μια ζωη τελευταια στιγμη να μαζευω με την ψυχη στο στομα; Αναθεμα το χρονο που ποτε δεν ειναι αρκετος… Πεμπτη πρωι και τα πραγματα ηταν ακομα απλωμενα παντου και οι βαλιτσες ακομα αδειες! Γρηγορο πακεταρισμα και βουρ για τη δουλεια, μεχρι το μεσημερι που λογω ησυχιας των ημερων καταφερα να ξεφυγω και να γυρισω για να τελειωσω το μαζεμα, ομως ειχα ηδη αργησει. Αποτελεσμα; Στο κλασσικο ραντεβου των McDonalds στην Εθνικη τα παιδια ηταν ηδη στον 3 καφε οταν εφτασα ομως τα χαμογελα στα προσωπα τους για το ταξιδι δεν αφηναν κανενα περιθωριο στεναχωριας!
Παραδιπλα τα αλογα μας περιμεναν φορτωμενα και ανυπομονα να βγουν στο μακρυνο δρομο…
Τα φιλαρακια ετοιμαζονταν…
Η Αυρα μου ηδη ατενιζε τον οριζοντα….
Περασμα του ποδιου πανω απο τη σελα, το κλειδι γυριζει στο διακοπτη, το χερι παταει τη μιζα και το ταξιδι ξεκιναει παλι.
Η Εθνικη παραδοξως για ημερες Πασχα ηταν αδεια και ο καιρος ιδανικος. Τι καλυτερο να ζητουσε κανεις; Αν ενα ταξιδι κρινεται απο τους οιωνους ειχαμε ηδη τα καλυτερα σημαδια. Το ποσο καλα θα εξελισσονταν τελικα τα πραγματα δεν θα μπορουσαμε να το φανταστουμε ποτε.
Καβαλα στην μηχανη να ταξιδευεις με τον ηλιο να δυει στον οριζοντα….
Ολα ειναι δρομος….
Ο προορισμος μας για σημερα ηταν οι Σερρες, οπου απλα θα διανυκτερευαμε στο γνωστο ξενοδοχειο Ελπιδα στο κεντρο της πολης.
Ομως πριν φτασουμε εκει θα καναμε μια σταση στη Λαρισα για να δω τον φιλο μου Τασο που ειχε ηδη προτεινει συναντηση αφου ημασταν στο δρομο του.
Τον βρηκαμε το βραδακι κατα τις 9 στην εισοδο της πολης να μας περιμενει υπομονετικα με το μαχιμο KLE του. Μιας που ο χρονος ηταν λιγο περιορισμενος και τα χιλιομετρα ακομα αρκετα καταληξαμε να τσιμπησουμε κατι σε ενα πολυ καλο σαντουιτσαδικο της πολης αφου ημασταν νηστικοι απο το πρωι.
Η κουβεντα με εναν παλιο φιλο ειναι παντα απολαυστικη και ο Τασος ειναι απο τα καλυτερα παιδια που θα μπορουσε να γνωρισει κανεις! Με ωραια παρεα και κουβεντουλα η ωρα περναει πολυ γρηγορα ομως και καποια στιγμη ηταν πλεον καιρος να αναχωρησουμε για τον προορισμο μας. Ο Τασος εβγαλε μερικες αναμνηστικες φωτογραφιες για να κανει …”ζωντανη αναμεταδοση” για το φορουμ και αφου μας συνοδεψε στην εξοδο της πολης χαιρετηθηκαμε και βαλαμε ροτα για βορρα.
Στην εθνικη οδο το κρυο του Απριλιου δεν αστειευοταν και τα καινουργια θερμαινομενα grips της Αυρας μπηκαν σε λειτουργια με τον καλυτερο τροπο, ομως δεν μπορω να πω το ιδιο για τον ταλαιπωρο Βαγγελη που την ειχε ακουσει ασχημα πισω απο τα μικροσκοπικα fairings της GSXR της (οχι οτι τα αεριζομενα γαντια του βοηθουσαν την κατασταση).
Αυτο ηταν και το πιο βαρετο/κουραστικο κομματι του ταξιδιου τελικα. Μεγαλες ευθειες με κακο φωτισμο, με την κουραση και τον υπνο να καραδοκουν… Το γκαζι ανοιξε λιγο παραπανω ομως και συντομα ειχαμε φτασει στα διοδια των Μαλγαρων οπου η σταση για λιγο ξεμουδιασμα ηταν απαραιτητη…
100 χιλιομετρα μας χωριζαν απο τον προορισμο μας και ετσι κανοντας μια τελευταια προσπαθεια συνεχισαμε για τις Σερρες κρατωντας εναν ικανοποιητικο ρυθμο. Φτασαμε στο ξενοδοχειο με ανακουφιση καθως η κουραση της ημερας εβγαινε ολη τωρα και συντομα αραζαμε στα δωματια μας! Ο υπνος που ακολουθει ενα μακρυνο ταξιδι ειναι ο καλυτερος υπνος του κοσμου….
Μερα 1
Σερρες (GR) – Blagoevgrad (B) – Surdulica – Nis (SRB)
416 km
To πρωι ξημερωσε μια λαμπρη μερα και εμεις δεν βλεπαμε την ωρα να ξεκινησουμε. Το πραγματικο ταξιδι εδω αρχιζε. Το προγραμμα για σημερα ελεγε οτι θα μπουμε Βουλγαρια και θα κινηθουμε στην εθνικη οδο για ενα μικρο κομματι μεχρι λιγο πριν τη Σοφια, οπου θα βγαιναμε στον επαρχιακο με κατευθυνση τα συνορα με τη Σερβια. Απο εκει θα περνουσαμε διπλα απο την πανεμορφη λιμνη της Klisura για να καταληξουμε τελικα το απογευμα στη Nis. Τα χιλιομετρα ηταν εσκεμμενα σχετικα λιγα για να εχουμε χρονο να απολαυσουμε την επαρχια των χωρων που θα διασχιζαμε. Ειπαμε: στοχος να δουμε τα μικρα και καθημερινα…
Χαζευα το ξενοδοχειο και δεν μπορουσα να μην σκεφτομαι πως αλλαζουν τα πραγματα τελικα… Καποτε πριν χρονια τετοια ξενοδοχεια με εβρισκαν με μια βαλιτσα στο χερι, με το αυτοκινητο της εταιριας να επισκεπτομαι τους κατα τοπους αντιπροσωπους της δουλειας ενω τωρα…. Οι μποτες μου και το αλογο μου οι καλυτεροι μου φιλοι, και το ταξιδι να ξεδιπλωνεται μπροστα μου παρεα με αγαπημενους φιλους…
Καποτε εκει ηταν παρκαρισμενο το κουτι της δουλειας, ομως τωρα η Αυρα εστεκε θυμιζοντας μου τι και πως… Ενας αλλος Νικος, σε μιαν αλλη ζωη…
Ετοιμασαμε τις μηχανες και πηγαμε ακριβως διπλα απο το ξενοδοχειο στην κεντρικη πλατεια της πολης για ενα πρωινο καφεδακι και τα απαραιτητα Σερραικα γλυκισματα. Οι πρωινοι θαμωνες της καφετεριας χαζευαν την Αυρα (η μαλλον τα αυτοκολλητα στις βαλιτσες της) ενω εμεις απολαμβαναμε τον καφε και σχεδιαζαμε το προγραμμα της ημερας.
Παρασκευη πρωι και αντι να ειμαστε κολλημενοι σε καποια λεωφορο της μπαχαλουπολης ειχαμε ανοιχτους χαρτες και ειμασταν ετοιμοι για να ταξιδεψουμε σε αγνωστους προορισμους… Υπαρχει μεγαλυτερος πλουτος στη ζωη απ’ το να κανεις αυτο που αγαπας τελικα;
Η ζωη πισω απο μια ζελατινα….
Αφησαμε πισω την πολη που θυμιζε εντονα κεντρο Θεσσαλονικης -καποιοι θα την ελεγαν ασχημη αλλα εγω εχοντας τοσες αναμνησεις απο τη Θεσσαλονικη ομολογω οτι εβρισκα αυτη την εικονα ομορφα γνωριμη…
Βαλαμε ροτα για τα συνορα του Προμαχωνα που πλεον ηταν μια ανασσα κοντα…
Οι οροσειρες διπλα στον ποταμο Στρυμωνα εφτιαχναν ενα μαγευτικο θεαμα…
…και ετσι για αλλη μια φορα συνορα. O Βαγγελης δεν κρατιοταν απο τη χαρα του. Ειναι αξεχαστο συναισθημα οταν περνας τα συνορα πρωτη φορα με τη μηχανη σου….
Περασαμε τον σχετικο Ελληνικο ελεγχο διαβατηριων με ευκολια και κατευθυνθηκαμε για τη πλευρα των Βουλγαρων.
Σταση για την καθιερωμενη φωτ…. επ! Δεν εχω προλαβει καλα καλα να τραβηξω μια φωτογραφια και βλεπω ενα βλοσσυρο Βουλγαρο συνοριοφυλακα να μου κανει νοημα να παω κοντα. Ωωωωχ. Δεν ειναι καλο αυτο. Πλησιαζω και μου δειχνει τη καμερα με νοημα και μου λεει delete! delete! Του δειχνω τις φωτογραφιες και αφου σβηνουμε την επιμαχη φωτογραφια με αφηνει να φυγω. Τουλαχιστον προλαβα να σωσω την προηγουμενη που ειχα βγαλει λιγο πιο πριν, ετσι για το ονορε.
Republica Bulgaria!
Τα συνορα χωρων ειναι παραξενα μερη. Εδω βρισκει κανεις 2 πραγματα σε αφθονια: σεξ και τζογο, και το υπερκιτς καζινο που μας υποδεχοταν δεν θα μπορουσε παρα να υπογραμμιζει αυτο το πραγμα…
Αναρωτιεμαι ποσοι βορειοελλαδιτες εχουν φαει ολοκληρες περιουσιες εδω….
Το διψασμενο Suzuki του Βαγγελη ζητουσε απο ωρα ανεφοδιασμο οποτε ευκαιρια για σταση στο πρωτο βενζιναδικο που βρηκαμε μπροστα μας.
Η φυση γυρω εντυπωσιακη αλλα η φτωχια εμφανης παντου. We’re not in Kansas anymore…
Ο δρομος απο τα συνορα προς τη Βουλγαρια ηταν ομολογουμενως πολυ καλος.
Βεβαια οταν ειχα δει στο χαρτη εθνικη οδο τη φανταζομουν καπως αλλιως αλλα αφου μας περνουσε απο ενα σωρο γραφικα μερη και χωριουδακια γιατι να παραπονεθω; Ηταν οτι ακριβως ζητουσα.
Απο εδω ομως και περα η διαδρομη πραγματικα εγινε υπεροχη αφου περνουσε αναμεσα σε βουνα και πηγαινε παραλληλα με μικρους ποταμους κατω απο τις φυλλωσιες δεντρων, ενω η ανοιξιατικη φυση συμπληρωνε την εικονα με μοναδικο τροπο.
Και αν εκρινα απο τις μηχανες που συναντουσαμε στο δρομο μας μαλλον ειχαμε βρει ενα απο τα “καλα” κομματια δρομου.
Θετικη εντυπωση: Ολοι με πληρη εξοπλισμο και ολοι χαιρετουσαν!
Η πανεμορφη αυτη διαδρομη μας εβαζε στο κλιμα των Βαλκανιων με τον καλυτερο τροπο! Εχοντας παρει μια ελαχιστη γευση απο τη Βουλγαρια αφησαμε πισω την εθνικη οδο για να παρουμε τους επαρχιακους προς τα συνορα με τη Σερβια.
Απο εδω και περα ηταν αλλος θεος…
Ο δρομος και τα τοπια ηταν πλεον εμφανως αλλαγμενα. Μεγαλες ευθειες μεχρι εκει που εβλεπε το ματι, πεδιαδες και πολλα μικρα χωριουδακια…
Αριστερα και δεξια εβλεπα ερειπωμενα σπιτια που ομως μαρτυρουσαν δοξες του παρελθοντος… Η φτωχια ηταν εμφανης σε σχεση με αυτο που ξερουμε ως Ευρωπη… Μια πικρα και ενα γαμωτο με επιανε μπροστα σε τετοιες εικονες.
Παρα τα οσα ειχα ακουσει για τους αθλιους δρομους της Βουλγαριας ομολογω οτι δεν ηταν σε τοσο ασχημη κατασταση, ειδικα οταν εκανα τη συγκριση με κατι Ελληνικους “δρομους” σε αντιστοιχα χωριουδακια.
Οι εναλλαγες της φυσης γεμιζαν τα ματια μας με εικονες… Απο τις πεδιαδες στα βουνα και παλι κατω, απο τα αποψιλωμενα εδαφη στις καταπρασινες πλαγιες των βουνων, ενας αεναος χορος εικονων και συναισθηματων.
Συντομα φτασαμε στο Tran, την τελευταια κωμοπολη πριν τα συνορα και αμεσως οι μικρες πινελιες τραβουσαν την προσοχη μας.
Καθημερινες εικονες…
Η κεντρικη πλατεια της πολης ηταν περιποιημενη και καθαρη, δινοντας μια εξαιρετικη εντυπωση στον επισκεπτη.
Πλακοστρωτα, μεγαλα πεζοδρομια, συντριβανια, μπολικο πρασινο -ομολογουμενως δεν τη φανταζομουν ετσι τη Βουλγαρια και η εκπληξη ηταν πολυ ευχαριστη…
Μιας που δεν ειχαμε πιεση χρονου αποφασισαμε να κανουμε μια σταση εδω για ενα καφεδακι σε ενα ταπεινο μικρο ταβερνακι με μια μικρη αυλη που βρηκαμε στο δρομο μας.
Μιας που τα Βουλγαρικα μας ηταν οσο καλα και τα Ελληνικα της σερβιτορας αποφασισαμε να λυσουμε το προβλημα της παραγγελιας με τον πιο απλο τροπο. 3 δακτυλα ανοικτα και η λεξη “καβα” εφτανε για να καταλαβει τι θελαμε! Βεβαια ως γνωστον σε καθε χωρα η λεξη καφες εννοει και κατι αλλο. Στην Ιταλια ειναι ο εσπρεσσο, στη Γαλλια ειναι ο ..Γαλλικος, στην Αγγλια ειναι …το τσαι (η η μπυρα αναλογως ποσο πιωμενος ειναι ο μπαρμαν), στην Ελλαδα ειναι ο διπλος-φρεντο-καπουτσινο-καραμελ-μακιατο. Στη Βουλγαρια παλι ειναι το εσπρεσσακι.
Κατσαμε στην αυλη της Μπαρμπι και εγω χαζευα το κοσμο γυρω μας. Μεσημερακι και γυρω πολλες οικογενειες με τα παιδια τους να τρωνε ολοι μαζι χαρουμενοι που μοιραζονται απλες στιγμες… Μου θυμιζε παλιες εποχες στην Ελλαδα που μαζευομασταν ολοι σε μικρα ταβερνακια τις Κυριακες και περνουσαμε υπεροχα.
Το ενα εσπρεσσο προφανως δεν θα μας εκανε τιποτα, οποτε μετα και τη δευτερη γυρα ειμασταν ετοιμοι να αναχωρησουμε. Κοστος για (3×2) εσπρεσσο; 1 λεβα, η αλλιως …μισο ευρω!
Eξω απο το μαγαζι ειχα απο πριν εντοπισει μια πινακιδα που ελεγε “προς Φαραγγι Erma” και ετσι αποφασισαμε να παμε να ριξουμε μια ματια. Ο ποταμος Erma που περναει μεσα απο την πολη εχει σχηματισει ενα πολυ ομορφο φαραγγι γνωστο ως Transko Zhdrelo…
…που μαλλον ηταν ιδιαιτερα δημοφιλης προορισμος αν εκρινα απο τους εποχουμενους που ειχαν μαζευτει για πικνικ και πεζοπορια, αλλα και το πληθος μηχανων που περνουσαν απο εδω με κατευθυνση τα ενδοτερα του φαραγγιου…
Ισως οχι αδικα οταν οι γυρω δρομοι ειναι καπως ετσι ε;
Τα συνορα πλεον ηταν ζητημα λιγων χιλιομετρων, οταν ειδα ενα μεγαλο εγκατελλειμενο κτηριο, θλιβερο απομειναρι της Σοβιετικης εποχης, που ομως δεν θα μπορουσα να μην σταματησω για λιγο για να χαζεψω… Ποσες ευκαιριες εχει κανεις να κανει ενα ταξιδι στο χρονο πισω απ’ το σιδηρουν παραπετασμα;
Δεν εχω ιδεα τι ηταν αυτο το μερος oμως λατρευω να φωτογραφιζω τετοια εγκαταλλειμενα κτηρια.
Εκει μας περιμενε μια πολυ ομορφη εκπληξη, μια απο τις πολλες που θα βρισκαμε μπροστα μας σε αυτο το ταξιδι…
Πλησιασα στα καγκελα και το αλογο γυρισε και ηρθε προς το μερος μου… Δεν εχω πολλες σχεσεις με αλογα γενικα αλλα μου εκανε εντυπωση που ηταν τοσο φιλικο… Ηρθε μπροστα μου και το χαιδεψα ησυχα και δεν μπορουσα να μην νοιωθω ασχημα που το ταλαιπωρο ηταν κλεισμενο εδω μεσα. Ποση ομορφια μπορει να κρυβεται αναμεσα στα χαλασματα…
Καθως φευγαμε μας κοιτουσε με παραπονο και ηθελα τοσο πολυ να εβρισκα τροπο να το ελευθερωνα αλλα ελπιζα οτι ο επιστατης που εκοβε βολτες στο βαθος θα το φροντιζε…
To δικο μου ομως αλογο ηταν ελευθερο και με περιμενε υπομονετικα να συνεχισουμε το δρομο μας…
Σοβιετικου τυπου μνημεια για τους πεσοντες στον πολεμο και εγκαταλειψη. Εδω τα συνορα εχουν αλλο νοημα…
Και τελικα συνορα… Η Σερβια μας περιμενει να την ανακαλυψουμε!
Σε αυτες τις χωρες τα συνορα ειναι -ακομα- υπαρκτα και οι φρουροι τους δεν αστειευονται. Ενα βλοσσυρο παλικαρακι μας εκανε νοημα να παμε στο φυλακιο και να σβησουμε. Μας ζητησε ολα τα χαρτια μας και οταν λεω ολα εννοω τα παντα.Ακομα και την αδεια κυκλοφοριας της μηχανης. Βεβαια το ποσο αγαπουν τους Ελληνες ηταν εμφανες ηδη, καθως το παλικαρι φαινοταν οτι εκανε προσπαθεια να παραμεινει σοβαρος και να μην σκασει ενα μεγαλο χαμογελο καθως μας μιλουσε για τις διακοπες που ειχε παει πριν καιρο στη Βορεια Ελλαδα.
Διπλα μας οικογενειες περνουσαν τα συνορα πεζοι και περιμεναν υπομονετικα εξω απο τα γκισε για να εξυπηρετηθουν. Σκεφτομουν ποσο δυσκολη θα ηταν η ζωη για αυτους τους ανθρωπους πριν απο μερικες μολις δεκαετιες οταν ολες αυτες οι περιοχες τελουσαν υπο τις ευλογιες του Σοβιετικου μπλοκ.
Εμεις εχοντας ολα τα προβλεπομενα εγγραφα δεν θα αντιμετωπιζαμε περαιτερω δυσκολιες -τα χαρτια δωθηκαν πισω και πηγαμε λιγο παρακατω να τακτοποιηθουμε για να μην ενοχλουμε την υπολοιπη κινηση. Εκει η BMW του Πανου κινησε την περιεργεια των τοπικων αρχων που βγηκαν απο το παρακειμενο τμημα για να την περιεργαστουν με μεγαλα χαμογελα. Παροτι δεν μιλουσαμε κοινη γλωσσα, η χαρα και ευγενεια τους ηταν αρκετη για να συνεννοηθουμε μια χαρα. Ωραια ξεκινησαμε!
Το τοπιο ηταν παρομοιο με της Βουλγαριας που ειχαμε αφησει πισω αλλα οι δρομοι μαρτυρουσαν την καλυτερη κατασταση της χωρας αυτης…
Βεβαια απο τα χωριουδακια οπου περνουσαμε παντου εβλεπα το παρελθον να στεκεται βουβος μαρτυρας εποχων δυσκολων που τωρα ειχαν περασει πλεον…
Ο δρομος απο εδω και περα προς την Klisura εγινε πραγματικα απολαυστικος! Οδοστρωμα αψογο, εξαιρετικη χαραξη και ανελεητο στροφιλικι που σε εκανε να μην ξερεις τι να κανεις: να δεις τα υπεροχα τοπια γυρω η να ξυσεις τις βαλιτσες; Προφανως απο αυτο το κομματι πολλες φωτογραφιες δεν θα μπορουσαν να υπαρξουν αλλα παρτε μια ιδεα…
Η διαδρομη θα μας εβγαζε πανω απο το βουνο στην Klisura για να δουμε την λιμνη Vlasina, την μεγαλυτερη τεχνητη λιμνη της Σερβιας, με συνολικη εκταση 16 τετραγωνικων χιλιομετρων. Η λιμνη δημιουργηθηκε το 1947–51 με την κατασκευη ενος φραγματος στη βορειοδυτικη πλευρα της λιμνης, ενω λιγο αργοτερα δημιουργηθηκε και ενα υδροηλεκτρικο εργοστασιο παραγωγης ρευματος στην ιδια περιοχη.
Υπαρχουν δυο μονιμα νησια στη λιμνη, κοντα στην ανατολικη ακτη της: το Dugi del και το Stratorija.
Περα απο αυτα ομως, ενα απο τα πιο διασημα χαρακτηριστικα της λιμνης ειναι τα επιπλεοντα (!) νησια, που δημιουργουνται οταν το νερο αποσπα μεγαλα κομματια ελωδους εδαφους απο τις ακτες, παχους απο μισο εως δυο μετρα.
Αυτα τα νησακια παρασυρονται απο τον ανεμο και επιπλεουν απο τη μια ακρη της λιμνης στην αλλη μεταφεροντας χλωριδα και πανιδα, ενω λειτουργουν και ως φυσικα καταφυγια για τα ψαρια της λιμνης. Το μεγαλυτερο απο αυτα τα νησακια γνωστο στους ντοπιους ως …Moby Dick εχει μεγεθος 8 εκταριων και συνηθως ειναι αγκυροβολημενο στις οχθες της λιμνης.
Η θεα απο εκει ψηλα ηταν απλα μοναδικη.
Κατηφορισαμε το δρομο προς της Surdulica που τελικα θα μας εβγαζε στη Nis και τα φτωχικα μισοτελειωμενα σπιτακια των χωριων κατα ενα περιεργο τροπο εδεναν αρμονικα με την λιτη ομορφια του Βαλκανικου τοπιου.
Η φυση με τις τσιμπλες ακομα στα ματια, σιγα σιγα ξυπνουσε απ’ τον βαρυ χειμωνα. Σκεφτομουν αυτο το τοπιο ανθισμενο και μου ετρεχαν τα σαλια.
Οδοστρωμα πολυ καλο, χαραξη ακομα καλυτερη και τα χιλιομετρα φευγουν χωρις να το καταλαβεις.
Περνωντας απ’ τη μικρη κωμοπολη Surdulica μου εκανε μεγαλη εντυπωση η γενικοτερη καθαριοτητα και ταξη. Δρομοι καθαροι, μεγαλα και φροντισμενα παρκα, πλουσια βλαστηση… Αν δεν ηταν οι μεγαλες Ορθοδοξες εκκλησιες να μου θυμιζουν οτι ειμαστε στα Βαλκανια θα νομιζα οτι βρισκομαι καπου στη κεντρικη Ευρωπη.
Σε λιγο η ομορφη διαδρομη θα παραχωρουσε τη θεση της στην εθνικη οδο που θα μας οδηγουσε στo προορισμο της μερας, τη Niš.
Niš
Η διαδρομη στην εθνικη οδο εφυγε πολυ γρηγορα. Μετα απο τοσα χιλιομετρα σε επαρχιακες διαδρομες ηταν ανακουφιση να μπορουμε να ξεμουδιασουμε λιγο τους εαυτους μας και τις μηχανες ανοιγοντας το γκαζι λιγο παραπανω.
Συντομα φτασαμε στη πολη και το GPS μας οδηγουσε στην πρωτη επιλογη απο τον οδηγο Lonely Planet για διανυκτερευση: το Hostel Nis. Μαλλον αδιαφορος ξενωνας, αλλα φτηνος, καθαρος και με ομορφο κηπο μπροστα που χρησιμευε και ως παρκινγκ ηταν οτι επρεπε για μια βραδια.
Βαλαμε τις μηχανες στο παρκινγκ και ανεβασαμε τα πραγματα επανω. Οι κορντουρες και τα δερματα εφυγαν μονομιας και γιναμε παλι “ανθρωποι”. Οσοι ταξιδευετε ειμαι σιγουρος οτι το ξερετε αυτο το συναισθημα… Με τον οδηγο της πολης υπο μαλλης συντομα βγηκαμε εξω για να εξερευνησουμε την ομορφη πολη!
Η Nis ειναι η μεγαλυτερη πολη στην νοτια Σερβια και η τριτη μεγαλυτερη στη χωρα, μετα το Βελιγραδι και το Novi Sad. Eχει κατι περισσοτερο απο 250,000 κατοικους και αλλους 30,000 φοιτητες στο πανεπιστημιο της πολης. Ειναι μια απο τις παλιοτερες πολεις στα Βαλκανια και απο την αρχαιοτητα ηταν ενα σημαντικο σταυροδρομι μεταξυ της Ανατολης και της Δυσης.
Εκει διπλα συναντησαμε και το Φρουριο της Nis, μια οχυρωματικη κατασκευη απο την εποχη της Τουρκοκρατιας το 18ο αιωνα. Η πολη υπεκυψε στο Τουρκικο ζυγο το 1448 και παρεμεινε υπο κατοχη για 245 χρονια. Σε αυτη τη περιοδο η πολη ηταν μια απο τις βασικες εδρες του Τουρκικου στρατου και της διοικησης.
Το Φρουριο που χτιστηκε αυτη την περιοδο και ακομα και σημερα θεωρειται ευρεως ως ενα απο τα πιο ομορφα και καλοδιατηρημενα μνημεια του ειδους στα Βαλκανια. Εχει σχημα οκταγωνικο με 8 ταρατσες και 4 θηριωδεις πυλες, ενω εκτεινεται σε μια περιοχη 22 εκταριων. Στην περιμετρο του το Φρουριο ειχε μια μεγαλη ταφρο, ενα μερος της οποιας διατηρειται ακομα και σημερα.
Εσωτερικα το καστρο ειναι ουσιαστικα ειναι ενα μεγαλο παρκο με δρομακια που εφευγαν προς ολες τις κατευθυνσεις. Αυριο θα το βλεπαμε καλυτερα…
Πανω απο το ποταμο περνουσαν πολλες γεφυρες προσφεροντας ενα υπεροχο θεαμα ειδικα τωρα που βραδιαζε…
Μετα τη γεφυρα συναντησαμε την κεντρικη πλατεια με το τεραστιο ξενοδοχειο Ambasador να παραμενει ως ενα μαλλον ακομψο απομειναρι της σοβιετικης αισθητικης. Αν εκρινα απο το πληθος κοσμου που βρισκοταν εδω, αυτο μαλλον ηταν το κατεξοχην σημειο συναντησης φιλων και ζευγαριων της πολης…
Απο εδω ξεκινουσε ενας μεγαλος πεζοδρομος οπου ηταν συγκεντρωμενη ολη η ζωη της πολης. Ομορφες καφετεριες στη σειρα…
..εμπορικα μαγαζια αριστερα και δεξια, μεταξυ των οποιων πολλες Ελληνικες τραπεζες…
…ναους της Χοληστερινης…
και πολυς κοσμος στα περιξ να κανει βολτες και να απολαμβανει το ζεστο βραδακι. Ομορφα…
Με τα στομαχια να χορευουν κλακετες αποφασισαμε να δοκιμασουμε τοπικες γευσεις σ’ ενα ομορφο πλωτο εστιατοριο στον ποταμο με φοβερη θεα τοσο εξω οσο και μεσα!
Αφου περασαμε τις επομενες δυο ωρες βουλωνοντας τις αρτηριες μας με την τοπικη πανιδα, φυγαμε απο το εστιατοριο με κατι χαμογελα τεραστια. Μιας που η ωρα ηταν ακομα σχετικα νωρις (ειδικα για Ελληνες) τα παιδια προτειναν να παμε σε καποιο μαγαζι για ενα ποτακι. Παροτι οταν ταξιδευω προτιμω να μην ξενυχταω δεν ηθελα να τους χαλασω το χατηρι οποτε φυγαμε!
Κατευθυνση λοιπον ξανα για τον πεζοδρομο -ειχαμε αρχισει να γινομαστε πλεον εξπερ στην πολη- οπου καταληξαμε σε ενα πολυ κυριλε κλαμπομπαρο τυπου λευκα επιπλα, κρυφοι φωτισμοι και σενιε ρουχαλακια. (Εγω θα προτιμουσα κανενα ροκαδικο αλλα αντε βρες το τωρα…)
“Ρε παιδια ολοι μεσα ειναι ντυμενοι στην τριχα”, ειπα. “Εμεις ειμαστε σαν τους λετσους, αξυριστοι με τζιν και αθλητικα. Θα φαμε πορτα απο δω μεχρι το Σαραγιεβο”. Ματαιος κοπος. Τα φιλαρακια ειχαν ηδη λοκαρει πιθανους στοχους σαν μαχητικα F16 και με μια φωνη αναφωνησαν: “Ρε παμε λεμεεεεε”
Στη πορτα στεκοταν μια διμετρη μελαχρινη θεοτητα γυρω στα 20κατι, απο αυτες που τους μιλας κοιταζοντας τα παπουτσια σου. Μιας που ημουν ο μονος που μιλουσε αγγλικα τη πλησιασα και επιστρατευοντας το καλυτερο μου χαμογελο της ειπα οτι ειμασταν εδω για ενα ποτακι.
Χαμογελασε γλυκα και μου ειπε: “Ξερετε το μαγαζι ειναι γεματο…” (ωπα, να η πορτα που λεγαμε)…
“…αλλα αν θελετε μπορειτε να κατσετε στη μπαρα για ενα ποτο και αμα αδειασει καποιο τραπεζι μετακινειστε.”
Στο ακουσμα των μαγικων λεξεων “μπαρα” και “ποτο” ημασταν ηδη μεσα και αραζαμε! Τραπεζι; Τι να το κανουμε; Ο πρωτος κανονα του καλου μπαροβιου ειναι “κρατα τους φιλους σου κοντα και τον μπαρμαν κοντυτερα”! Εξαλλου εδω στο κεντρο του μαγαζιου ειχαμε αριστη ορατοτητα προς ολες τις κατευθυνσεις.
Τα κεφαλια μας γυριζαν αριστερα-δεξια σαν περισκοπια. Παντου εντυπωσιακες γυναικοπαρεες μονες τους, με εφαρμοστα λευκα φορεματακια, δωδεκαποντα και εκταρια ακαλυπτων περιοχων (γκουχ γκουχ) * ενω σε μια απομερη γωνια ξεροσταλιαζαν οι ελαχιστοι ντοπιοι αντρες που εμοιαζαν με διασταυρωση Πολωνου υδραυλικου και υδροβουβαλου!
* Μη με μισησετε που εδω δεν διαθετει φωτογραφιες το καταστημα αλλα με τετοιο τρεμουλο στα χερια που να βγει τιποτα… Πιστεψτε με, εγω ειμαι περισσοτερο τσαντισμενος με τη παρτη μου!
Καπου εδω ηταν που οι Ελληνες μοτοταξιδιωτες ειχαν τα …τυχερα τους. Ακριβως μπροστα μας καθονταν δυο ακρως εντυπωσιακες κοπελες -μια ψηλη μελαχροινη με μακρυ ισιο μαλλι και κολασμενες αναλογιες και μια λιγο κοντυτερη αλλα εξισου εντυπωσιακη ξανθια- που κατα καιρους εβλεπα να ριχνουν κλεφτες ματιες προς το μερος μας (αυτο η ηταν αλλοιθωρες). Οπως και αν εχει ομως δεν ηταν ευγενικο να τις αγνοησουμε, ετσι δεν ειναι;
Τα παιδια ακομα και αν μιλουσαν Αγγλικα ηταν απασχολημενοι να μαζευουν τα σαγονια τους απο το πατωμα, οποτε ο κληρος επεσε παλι στον πιο ψυχραιμο της παρεας για να συννενοηθει! Οι πρωτες γνωριμιες εγιναν και συντομα οι κοπελες με ειχαν πιασει μονοτερμα στη πολυλογια και εγω δεν ηξερα τι να τις κανω! Γυρισα στα παιδια που ως …ντροπαλα αγορια καθονταν λιγο πιο διπλα και τους ειπα: “Ρε σεις! Ελατε εδω να βοηθησετε λιγο! Δεν ξερω τι αλλο να τους πω. Παρτε τις!”
Περα απο την πλακα η γνωριμια αυτη ηταν μια πολυ ευχαριστη εκπληξη. Παρα την εμφανιση τους, και οι δυο ηταν συμπαθεστατες και πολυ φιλικες, χωρις ιχνος τουπε η υφους, ετη φωτος απο πολλες κοπελες στην Ελλαδα σε αντιστοιχες καταστασεις…
Χαρακτηριστικα, η μια κοπελα επινε Ρακια (ο τονος στο ι), ενα ντοπιο ποτο πολυ κοντινο στη δικια μας ρακη, και οταν τη ρωτησα τι ηταν αυτο μου προσφερε το ποτηρι της χαμογελαστα λεγοντας “δοκιμασε!” Δεν το εκανα αλλα και μονο η προσφορα της με αφησε αναυδο! Δεν θα μπορουσα να φανταστω ποτε ενα τετοιο σκηνικο να επαιζε στην Ελλαδα…
Απιστευτοι ανθρωποι! Ανοιχτοκαρδοι, καλοσυνατοι, φιλικοτατοι, χωρις προκαταληψεις και στεγανα. Σε μια εποχη μιζεριας, καχυποψιας, υπεροψιας και ελλειψης εμπιστοσυνης τετοιες αντιδρασεις ηταν πραγματικα σαν το τρεχουμενο νερο μεσα στην ερημο.
Βεβαια το θεμα “ποτο” ειναι ενα κεφαλαιο απο μονο του. Πρεπει να σημειωσω οτι οι Σερβοι μπαρμεν εχουν ενα σοβαρο θεμα με τα κοκτειλς… Εξι φορες ζητησαμε Βοτκα λεμονι και εξι φορες μας εφεραν μια βοτκα σκετη με ενα λεμονι μεσα!
Αν ποτε βρεθειτε σε αυτα τα μερη εχετε το νου σας οτι αλλο θα παραγγειλετε και αλλο θα παρετε τελικα. Απο την αλλη με τις τιμες που ειχαν μπορουσαμε να πιουμε ολο το Βοσπορο! 6 βοτκες, 2 γυροι σφηνακια, και 4 ρακιες και το συνολο; 20 ευρω για τα παντα. Το συκωτι μου ακομα κλαιει…
Η μεγαλυτερη πλακα ομως ηταν οταν οι κοπελες σηκωθηκαν για να φυγουμε. Οση ωρα ειμασταν στο μαγαζι εβλεπα οτι ειδικα η μελαχροινη ειναι ψηλη αλλα καθως δεν ειχε σταθει ορθια μεχρι τωρα δεν μπορουσα να ξερω το ποσο.
Γυρισα και της ειπα, “Μπορεις να σηκωθεις ορθια λιγο; Θελω να δω κατι”
Με κοιταξε καλα καλα απο πανω μεχρι κατω και μου ειπε χαμογελωντας: “Δεν νομιζω οτι θες να σηκωθω ορθια…”
Ο γιγας της Κυφελης ομως ακαθεκτος! “Σηκω βρε, σιγα, ποσο να μου ριχν….” Στον επομενο τονο την κοιτουσα καπου στον αγκωνα!
Ενα ογδοντα πεντε με τα τακουνια εξτρα παρακαλω… Τετοιες γυναικες θες ανεμοσκαλα για να τις φτασεις!
Φυγαμε απ’ το μαγαζι με τις κοπελες να επιμενουν να παμε για χορο. Δυο το πρωι και ταξιδι το πρωι αλλα αντε πες οχι…
Χορος, ποτακι και οι κυριες στο τσακιρ κεφι. Οταν τελικα το σχολασαμε τοσο τα παιδια οσο και εγω ειχαμε αρχισει να εχουμε σοβαρες αντιρρησεις στο να συνεχισουμε το ταξιδι μας. “Μωρε καλα δεν ειμαστε και εδω ρε σεις; Ε; Ε;”
Τελικα ομως πραξαμε το πρεπον και αποχαιρετησαμε τα κοριτσια τα οποια πρωτα μας εμαθαν το Σερβικο φιλι* (3 φορες σταυρωτα στο μαγουλο) και στη συνεχεια μας εδωσαν email και Facebook τους για να κρατησουμε επαφη… Τι να πει κανεις; Απιστευτοι ανθρωποι!
* Βεβαια ο φιλος Πανος μαλλον ηταν λιγο ανεπιδεκτος μαθησεως και επεμενε να κανει επαναληψεις για να το εμπεδωσει!
Δεν θα μπορουσα να σκεφτω καλυτερο τροπο να κλεισει μια τετοια υπεροχη μερα. Γυρισαμε στον ξενωνα με κατι τεραστια χαμογελα και πεσαμε για υπνο κατακοποι αλλα με μια απιστευτη διαθεση. Η Σερβια μας ειχε αφησει καταπληκτους μεχρι στιγμης… Και ακομα δεν ειχαμε δει τιποτα.
Μερα 2
Nis (SRB) – Sarajevo (BiH)
430 km
Tο πρωι ξημερωσε με εναν λαμπρο ηλιο εξω και εμας ανανεωμενους και ετοιμους να δουμε λιγο την πολη με το φως της ημερας -κατι που προσπαθω να κανω παντα στα ταξιδια μου -το πρωι μια πολη φαινεται εντελως διαφορετικη απο οτι το βραδυ! Μαζεψαμε λιγο το …τσαντηρι ωστε να μην τα εχουμε για μετα και βγηκαμε να συνελθουμε απ’ τις νυχτερινες ασωτειες.
Πως γινεται μια ζωη εκει που παω να καταληγει το τακτικο δωματιακι να γινεται μπαχαλο;
Ροτα για να δουμε το Φρουριο αναλυτικοτερα αλλα και για το καφε της παρηγοριας.
Στις οχθες του ποταμου Nisava τωρα ο κοσμος ηταν λιγοστος, αλλα σε λιγες ωρες θα γεμιζε ντοπιους που ερχονταν εδω για το καθιερωμενο παζαρι του Σαββατοκυριακου.
Οντας πρωι ακομα το Φρουριο ηταν αδειο αλλα αυτο δεν μας πειραζε καθολου. Το παρκο ηταν υπεροχο και ηταν ολο δικο μας.
Μες της πολης το Χαμαμ…
Πινακιδες προς Ρωμαικες πολεις;;
Βολτα με τα φιλαρακια σε μια ομορφη πολη μια τετοια μερα… Τι καλυτερο απο αυτο;
Παλιες εκκλησιες, αρχαιοι τυμβοι αλλα και φροντισμενες παιδικες χαρες για τα πιτσιρικια.
Αφησαμε πισω το Φρουριο και κατσαμε στο πεζοδρομο για ενα καφεδακι. Με πλατια χαμογελα ολοι συμφωνουσαμε στο οτι η Νis ειχε ξεπερασει κατα πολυ τις προσδοκιες μας. Γιατι αραγε…;
Διπλο καπουτσινο στη λιακαδα, και μια τελεια μερα μπροστα μας ολη δικια μας. Εμεις τους χαρτες ανοιχτους να σχεδιαζουμε τη διαδρομη μας σε νεα αγνωστα μερη… Αυτη η στιγμη ειναι μια απο τις μεγαλυτερες απολαυσεις μου στο Ταξιδι.
Η ωρα περνουσε ομως και ετσι αποφασισαμε οτι θα επρεπε να επιστρεψουμε στο ξενωνα για να φορτωσουμε και να ξεκινησουμε. Σημερα το προγραμμα ειχε προορισμο το Sarajevo στην Βοσνια Ερζεγοβινη.
Θα παιρναμε την αψογη εθνικη οδο προς το Βελιγραδι και μετα απο 50 χιλιομετρα θα βγαιναμε στους επαρχιακους προς τα συνορα μεσω Krusevac και το μοναδικο χωριο του Κουστουριτσα στη Mokra Gora. Απο εκει θα περνουσαμε μια περιοχη μοναδικης ομορφιας σε εναν στενο ορεινο δρομο με απειρα τουνελ που ακολουθει ενα μεγαλο ποταμο της περιοχης για να καταληξουμε τελικα στο μυστηριωδες για εμας Sarajevo…
Τα χιλιομετρα δεν ηταν τοσο πολλα, αλλα ηταν ως επι το πλειστον σε επαρχιακο δικτυο που σημαινε οτι θα φταναμε στο Sarajevo μαλλον προς το βραδυ. Το καλο στην υποθεση ηταν οτι ειχα ηδη προνοησει να κλεισω τον ξενωνα που θα μας φιλοξενουσε. Αν και σπανιως κανω κατι τετοιο, οταν ειχα δει φωτογραφιες του συγκεκριμενου hostel ειχα ξετρελλαθει και ηθελα οπωσδηποτε να κλεισω εκει ενα δωματιο!
Στην επιστροφη ειχαμε την ευκαιρια να κανουμε μια βολτα και απο μια τεραστια ανοιχτη αγορα -κατι αναμεσα στα παζαρια και τις λαικες μας- για να χαζεψουμε την καθημερινοτητα των ντοπιων… Ειπαμε οτι σε αυτο το ταξιδι το μεγαλυτερο αξιοθεατο ηταν να δουμε τα μικρα και καθημερινα….
Εδω εβρισκε κανεις τα παντα. Απο σουβενιρ (που τα παιδια τιμησαν δεοντως)…
…μεχρι απορρυπαντικα, ρουχα και παλια ρωσικα κειμηλια…
….και ακομα αυγα και λαμπαδες. Ειχαμε ξεχασει οτι σημερα ηταν Μεγαλο Σαββατο. Οι αλλοι εχθες γυριζανε τους Επιταφιους και εμεις αμαρταναμε κυνηγωντας τα τοπικα αμνοεριφια! Παει… Πρωτο τραπεζι πιστα στη κολαση ο Νικολακης λεμε.
Γυρισαμε πισω, φορτωσαμε τις μηχανες και με ενα λαμπερο ηλιο βγηκαμε επιτελους στο δρομο. Τα χαμογελα δεν μπορουσαν να κρυφτουν πισω απο τις σκουρες ζελατινες με τιποτα…
On the road again…
Σταματησαμε στο πρωτο μεγαλο βενζιναδικο που βρηκαμε για κλασσικο ανεφοδιασμο και ενω ημασταν ετοιμοι για αναχωρηση ενα λευκο χιλιαρι GSXR με μονοσελο, αυτοκολλητα και ανοιχτες εξατμισεις με τον δερμαροφορεμενο αναβατη του ηρθε και παρκαρε διπλα μας. Ο τυπος ξεπεζεψε, εβγαλε κρανος και γυριζοντας στο μερος μου με ενα τεραστιο χαμογελο μου ειπε “Heeyyyy! My brother!”
Ο Boran μας ειχε δει απο την εθνικη οδο και ηρθε στο βενζιναδικο να μας γνωρισει. Ειχε βγει για την πρωινη του βολτα στα στροφιλικια της περιοχης και ηταν καθοδον να βρει ενα φιλαρακι του για να πανε σε μια υπαιθριο φεστιβαλ μηχανων σε μια κοντινη πολη, που ομως ηταν καπως εξω απο το δρομο μας. Οταν του ειπαμε το που παμε επεμενε να παμε παρεα του για μπυρες και …κοψιδοκατασταση, προταση ακρως δελεαστικη υπο αλλες συνθηκες αλλα ειχαμε δρομο μπροστα μας μεχρι το Sarajevo και ηταν ηδη 11 το πρωι.
Τελικα εκανε μερικα τηλεφωνα στο φιλαρακι του και απλα μας ειπε “ακολουθησε με αδερφε!” Στην εθνικη ξεκινοντας φροντισε να με ρωτησει με τι ταχυτητες κινουμασταν και του ειπα γυρω στα 140-160, και κατοπιν μπηκε μπροστα σηκωνοντας το GSXR σε μια μεγαλοπρεπη σουζα και κρατωντας το εκει για ωρα, ομως περαν αυτου ηταν αψογος. Κρατουσε αδιαμαρτυρητα τις ταχυτητες μας παροτι φαινοταν οτι υπο αλλες συνθηκες παει με διαφορετικους ρυθμους και ετσι συντομα βγηκαμε απο την εθνικη στον επαρχιακο με κατευθυνση το Krusevac και τα συνορα.
O Boran καπου εκει εφυγε μπροστα περνωντας σφαιρα αναμεσα στη σχετικα πυκνη κινηση αλλα υποφεραμε πισω απο τα σαραβαλακια και με τη ζεστη ηδη να κανει τη κατασταση αποπνικτικη. Τελικα καποια στιγμη και πανω που πιστευα οτι ο φιλος μας βαρεθηκε και εφυγε, τον βλεπουμε να ειναι αραγμενος παρεα με το φιλαρακι του στην ακρη του δρομου και να μας χαιρετανε. Σταματησαμε για να γνωρισουμε και το αλλο παλικαρι-τρελοκομειο τον Boban που επεμενε να παμε εστω για ενα καφε.
Ηταν ξεκαθαρο οτι δεν θα επαιρναν οχι για απαντηση. “Αδερφε μου, δεν φευγετε απο εδω αν δεν πιουμε κατι παρεα!” ειπε ο Boran. Μας ειχαν σκλαβωσει, οποτε δεν υπηρχε περιπτωση να τους χαλασουμε χατηρι. Οι τρελοσερβοι μπηκαν μπροστα και μας συνοδεψαν στην κοντινη πολη του Krusevac οπου αραξαμε στον πεζοδρομο για ενα ακομα καφε και κουβεντουλα.
Οι νεοι φιλοι μας αποδειχτηκαν φοβερα ατομα! Ευγενεστατοι, χαβαλεδες, και πανω απο ολα ντομπρα παιδια που γουσταρουν τις μηχανες και τους μηχανοβιους. Μαλιστα δεν λενε οχι και στα ταξιδακια, αφου το προηγουμενο καλοκαιρι ειχαν κατεβει μεχρι Χαλκιδικη για διακοπες το καλοκαιρι, κατι που θα κανανε μαλλον και φετος. Αφου αραξαμε εκει για ωρα ανταλλαξαμε στοιχεια επικοινωνιας και ανανεωσαμε το ραντεβου μας για το καλοκαιρακι που θα κατεβουν κατω, υπενθυμιζοντας επισης οτι μας περιμενουν να μας φιλοξενησουν την επομενη φορα που θα ειμαστε στη Σερβια.
Η ωρα περνουσε και επρεπε να πηγαινουμε ομως… Ξανα στο δρομο με κατευθυνση το Kraljevo με την κινηση να ειναι πυκνη ενω η διαδρομη ηταν στην πραξη μια ατελειωτη και βαρετη ευθεια, με μια λωριδα ανα κατευθυνση, κατι που μας δυσκολευε στις προσπερασεις αφου οι μηχανες ειχαν αρκετο ογκο τωρα.
Aυτο μην το βλεπετε ετσι, ειναι δρομος διπλης κατευθυνσης -και στο βαθος διακρινεται η κλασσικη προσπεραση αλα Βαλκανια: βγαινω-ΧΑΛΑΡΟΣ-στο-αντιθετο-ρευμα-και-κινουμαι-εκει-μεχρι-να-φτασω-στα-5-μετρα-απο-τη-στουκα-με-τον-απεναντι-μου!
Και το …videogame συνεχιστηκε ανεβαινοντας level, καθως λιγο αργοτερα μια θηριωδης αχυρομπαλα εφυγε απο ενα φορτηγο ΑΚΡΙΒΩΣ την ωρα που περνουσε διπλα μου και κατευθυνθηκε χοροπηδωντας στο δρομο προς τα παιδια που με ακολουθουσαν. Μεχρι να δω οτι ηταν καλα μου εφυγε η ψυχη!
Επιβλητικες εκκλησιες, νοικοκυρεμενα αγροτοσπιτα και μονολιθικα σοβιετικα μπλοκ για ντεκορ…
Ευτυχως το βασανιστηριο δεν συνεχιστηκε για πολυ. Περνωντας το Kraljevo η διαδρομη απλα μεταμορφωθηκε αποζημιωντας μας για τη ταλαιπωρια με τον καλυτερο τροπο.
Η κινηση αραιωσε πολυ, ο βαρετος καμπος εδωσε τη θεση του στο καταπρασινο αναγλυφο της ορεινης Σερβιας και οι βαρετες ευθειες μετατραπηκαν σε απολαυστικο στροφιλικι. Αυτες οι εναλλαγες ειναι που δινουν την ομορφια σε αυτο τον τοπο!
Για αλλη μια φορα ομως το μεγαλυτερο highlight ηταν οι ανθρωποι. Ακολουθωντας ραθυμα την κινηση προσεξα στο μικροσκοπικο πορτοκαλι Zastava 500 μπροστα μου ενα γλυκυτατο ξανθο πιτσιρικι γυρω στα 4 που ειχε κολλησει στο πισω τζαμι και μας κοιτουσε με γουρλωμενα ματια. Ανοιξα τη ζελατινα, τη χαιρετησα και τοτε η μικρη ξετρελλαθηκε.
Αρχισε να μας χαιρεταει σαν τρελη και με τα δυο χερια ενω μας εστελνε συνεχως φιλακια. Εσκασα στα γελια και οπως εβλεπα δεν ημουν ο μονος καθως και οι γονεις της γελουσαν με την ολη φαση. Ηταν μια καταπληκτικη στιγμη.
Συνεχισαμε την πορεια μας και ο δρομος καποια στιγμη μας εβγαλε σε μια πανεμορφη τεχνητη λιμνη διπλα σε μια μεγαλη σιδηροδρομικη γεφυρα και οπως ηταν φυσικο η σταση για φωτογραφιες και ρεμβασμα ηταν απαραιτητη…
Καποια στιγμη ειδα οτι ο Βαγγελης ειχε παει στο φραγμα και ειχε πιασει φιλιες με τον υπευθυνο εκει. Αυτο το παιδι ειχε μπει στο κλιμα του ταξιδιου για τα καλα. Απο εκει πανω η θεα ηταν μαγευτικη.
Απο αυτο το σημειο και μετα οι ομορφιες του σκηνικου διαδεχονταν η μια την αλλη. Το εντονο αναγλυφο του εδαφους και οι καταπρασινες πλαγιες ηταν σαν οαση για τα ματια μου που ειχαν συνηθισει να κοιταζουν γκριζα μπετα και σκουπιδια στην Αθηνα.
Tι διαδρομη…. Καθε στροφη και ενα τελειο καδρο.
Οτι και να πω ειναι λιγο. Απολαυστε!
Και τουνελ εχουμε…
Και χωριουδακια σκαρφαλωμενα στις πλαγιες… Φοβερο θεαμα απο κοντα!
Βεβαια αυτη η ομορφια δεν επαυε να κρυβει κινδυνους, μιας που ο δρομος για ανεξηγητους λογους δεν ειχε καθολου διαφυγες αριστερα και δεξια ωστε να χωθει εκει καποιος σε εκτακτη αναγκη. Οι προσπερασεις εδω με αυτοκινητο πρεπει να ηταν …μεταφυσικη εμπειρια! Και δυστυχως τα εικονισματα στην ακρη του δρομου που συναντουσαμε συχνα μαρτυρουσαν τους κινδυνους της διαδρομης.
Απο την αλλη η διαδρομη ηταν πραγματικη απολαυση απο πλευρας οδηγησης. Ανηφορικες παρατεταμενες με εξαιρετικη ασφαλτο, με απλετη ορατοτητα… Να γιατι ακομα και τα τσοπερακια πηγαιναν τερμα γκαζι.
Φτανοντας στη Mokra Gora και τα συνορα με τη Βοσνια Ερζεγοβινη κοψαμε ρυθμο για να απολαυσουμε το τοπιο καθως λουζοταν στις τελευταιες χρυσες ανταυγειες του ηλιου…
Η Mokra Gora ειναι μια μεγαλη ιστορια. Εδω ο γνωστος σκηνοθετης Εμιρ Κουστουριτσα εφτιαξε ενα ολοκληρο χωριο προτυπο που το ονομασε Kustendorf.
Το χωριο αυτο εχει γινει δημοφιλες εξαιτιας της τοπικης παλαιας σιδηροδρομικης γραμμης (Šargan –Οκτω) με το μοναδικο φαινομενο να αναγνωριζεται η διαδρομη απο τον ουρανο και να μοιαζει με ενα μεγαλο οκταρι.
Εδω εγιναν τα γυρισματα της ταινιας Life is a miracle, του γνωστου μας σκηνοθετη Εμιρ Κουστουριτσα, οπου μεταξυ καποιων κτηριων που φτιαχτηκαν ως σκηνικα, ο Κουστουριτσα ειχε την ιδεα της κατασκευης ενος ευρυτερου πολιτιστικου κεντρου. Αυτο τελικα εμελλε να γινει ενα προτυπο ξενοδοχειακο συγκροτημα και κατοπιν ολοκληρο παραδοσιακο χωριο που το ονομασε <a href="http://kustu.com/w2/en:kuestendorf"Kustendorf.
“Εχασα τη πολη μου στον πολεμο. Αυτος ηταν ο λογος που θελησα να φτιαξω το δικο μου χωριο, που εχει το Γερμανικο ονομα Κουστεντορφ. Θα οργανωνω σεμιναρια εκει για ανθρωπους που θελουν να μαθουν πως να κανουν ταινιες, συναυλιες, κεραμικα, ζωγραφικη. Ονειρευομαι ενα μερος ανοιχτο σε ολους με κοινωνικη ποικιλοτητα εναντια στη παγκοσμιοποιηση.” — E. Kusturica, Ιουλ. 2004
Παροτι εμεις δεν μειναμε εκει, σιγουρα το μερος αξιζει μια επισκεψη και εδωσα στον εαυτο μου την υποσχεση οτι μια μερα θα επιστρεψω να το εξερευνησω καλυτερα. (σσ. κατι που εγινε τελικα το 2013 οταν εμεινα εδω παρεα με το Φινλανδικο μου σουβενιρ (a.k.a. Annika) ) Να και το διασημο τρενακι γεματο με τουριστες που μας χαιρετουσαν με ενθουσιασμο και πλατια χαμογελα.
Μας ειχαν φτιαξει το κεφι και αυτο δεν κρυβοταν με τιποτα.
Με το βραδακι να πεφτει πλεον φτασαμε τα συνορα και μετα τις σχετικες τυπικες διαδικασιες αφηναμε πισω τη μαγευτικη Σερβια με τεραστια χαμογελα για να γνωρισουμε την πολυπαθη και μυστηριωδη Βοσνια Ερζεγοβινη…
Добро дошли!
Εδω ενοιωθες οτι κατι εχει αλλαξει. Ισως να ηταν μονο στο μυαλο μου αλλα ενω το τοπιο ηταν ιδιο με της δυτικης Σερβιας κατι πλεον ηταν διαφορετικο.
Κινουμασταν μεσα σε μια φυση απιστευτης ομορφιας, και το φως που χανοταν στον οριζοντα εκανε τα παντα ακομα πιο ομορφα….
…ομως αριστερα και δεξια εβλεπα ενα παραξενο θεαμα που με αφηνε αμηχανο. Σπιτια που απο μακρυα φανταζαν τοσο γραφικα, εβλεπα οτι ειναι σφραγισμενα εντελως με σανιδες η τσιμενο, ενω πολλα ηταν γαζωμενα απο σφαιρες -μια δραματικη υπενθυμιση οτι απο εδω περασε το τερας του πολεμου περισσοτερο απο οποιαδηποτε αλλη χωρα των Βαλκανιων.
Οι ταξιδιωτικοι οδηγοι επισημαινουν στους τουριστες να μην αποκλινουν απο τον δρομο προς τις καταπρασινες πλαγιες γιατι ακομα και σημερα υπαρχουν εκατονταδες χιλιαδες ναρκες κατα προσωπικου που δεν εχουν εκραγει και περιμενουν ανυποψιαστα θυματα. Συνολικα υπολογιζεται οτι κατα τη διαρκεια του πολεμου το 1992-1995 στη Βοσνια Ερζεγοβινη ριχθηκαν δεκαδες χιλιαδες τοννοι βομβων και ναρκων απο τις δυναμεις του NATO και των εμπλεκομενων μερων…
Η ζωη ομως (πρεπει να) συνεχιζεται, και εγω πηρα μια βαθεια ανασα και κοιταξα μπροστα στο δρομο που ανοιγοταν.
Το δραματικο φως του ουρανου επαιρνε μακρυα τις σκεψεις μου. Eνοιωθα το βαρος στην ψυχη μου να εξατμιζεται μαζι με τον δροσερο βραδυνο ανεμο που με χτυπουσε καθως η Αυρα καταπινε τα χιλιομετρα…
Λιγο μετα το πρωτο γραφικο χωριουδακι μια υπεροχη διαδρομη ξεκινησε, προλογος για αυτο που θα επακολουθουσε αυριο.
Ο δρομος απο τα συνορα μεχρι το Σαραγιεβο ειναι ενας απο τους πιο εντυπωσιακους των Βαλκανιων καθως κινειται παραλληλα σε ενα μεγαλο ποταμο της περιοχης, ο οποιος εχει πλημμυρισει καποιες πεδιαδες φτιαχνοντας εικονες που απλα δεν περιγραφονται…
Το φως ειχε πλεον σχεδον χαθει και απο τη μια στεναχωριομουν που δεν θα απολαμβαναμε αυτο το κομματι με το φως της μερας, αλλα ηξερα οτι μια μερα θα ξαναβολταρω εδω.
Σταματησαμε στην ακρη του δρομου για λιγο για να απολαυσουμε το τελευταιο φως της μερας πανω απο τη λιμνη… Υπηρχε μια σιωπη και μια απροσδιοριστη μελαγχολια που ομως ταιριαζε τοσο με τις εικονες αυτες.
Μεγαλο Σαββατο, Πασχα 2011
Ο δρομος για το Sarajevo ειχε γινει πλεον πολυ στενος. Με μια μολις λωριδα ανα κατευθυνση αυστηρα, εστριβε και αναδιπλωνοταν σαν φιδι αναμεσα στα καταφυτα βουνα περνωντας μεσα απο συνεχη τουνελ…
Και οταν λεμε τουνελ σε αυτες τις χωρες ξεχαστε αυτα που ξερατε. Εδω τα τουνελ ειναι στην ουσια τρυπες στο βουνο, χωρις εσωτερικο τσιμεντοκονιαμα, σπανιως με λωριδες, ακομα πιο σπανια με φωτισμο, με το νερο να σταζει καθως περνουσαμε απο κατω για ακομα μεγαλυτερο εφε.
Το εντονο αναγλυφο της χωρας και η κακη οικονομικη κατασταση δεν επιτρεπουν τη πολυτελεια εθνικων οδων οπως τις ξερουμε. Ο μονος δρομος που παει απο τα συνορα για την πρωτευουσα ηταν ενας πολυ στενος δρομος διπλης κατευθυνσης με ενα τσιμεντενιο τοιχο στη μια πλευρα και το γκρεμο απο την αλλη κατι που γινοταν ακομα πιο επικινδυνο απο τους ντοπιους οδηγους που επαιζαν ρωσικη ρουλετα βγαινοντας κανονικα στο αντιθετο ρευμα για προσπεραση και οποιον παρει ο Χαρος.
Ευτυχως η λιγοστη κινηση λογω ημερας μας επετρεπε να κινουμαστε σχετικα ανετα, και ετσι περιπου μια ωρα αργοτερα φταναμε στο Sarajevo που απλωνοταν τωρα μπροστα μας αφηνοντας μας αναυδους με το θεαμα… Αριστερα και δεξια στις πλαγιες του λοφου εβλεπα παντου χιλιαδες φωτακια να λαμπυριζουν σαν μικρες φλογιτσες…
Δεν ξερω γιατι, δεν μπορω να το περιγραψω, αλλα το ολο θεαμα ειχε κατι το μυστηριακο… Σε συνδιασμο και με το πενθιμο κλιμα της ημερας ειχα μεινει να κοιταζω αμιλητος την εικονα και μαλλον και τα παιδια συμμεριζονταν τις σκεψεις μου.
Η πολη ομως κατω μας περιμενε να την εξερευνησουμε! Καιρος να βρουμε τον ξενωνα που μας φιλοξενουσε το βραδυ λοιπον.
Ακολουθησα τις κατευθυνσεις του GPS και μας εβγαλε σε ενα λιθοστρωτο στενακι που ηταν γεματο μπαρακια και κοσμο που επινε το ποτο του. Προς στιγμη σκεφτηκα οτι καποιο λαθος εγινε στην πλοηγηση, ομως η πινακιδα της οδου δεν αφηνε περιθωρια για αμφιβολιες. Ο ξενωνας ηταν εδω στη καρδια της πολης. Μπηκαμε με τις φορτωμενες μηχανες στον πεζοδρομο ρολαροντας αργα αναμεσα σε καλοντυμενα νεα παιδια που επιναν το ποτο τους και μας κοιτουσαν σαν εξωγηινους.
Μετα την αποβαση στον ιδιαιτερα πολυχρωμο και ξεχωριστο ξενωνα και με το ηθικον ακμαιοτατον βγηκαμε για να δουμε αυτη τη περιφημη και πολυπαθη πολη.
Εξω η νυχτερινη ζωη ηταν πολυ εντονη: πολυς νεαροκοσμος στους δρομους, πολλα μπαρακια με δυνατη μουσικη και γενικα μια εικονα που θυμιζε εντονα τρεντυ σημεια της Αθηνας τυπου Κολωνακι, κατι που ομολογω με μπερδεψε. Δεν ηξερα τι να περιμενω απο αυτη τη πολη, αλλα σιγουρα δεν περιμενα κατι τετοιο. Δεν με ενοχλουσε, αλλα ηταν μια οικεια εικονα που ειχα συνδεσει με αλλα μερη…
Ο σκοπος μας ηταν να γιορτασουμε το Πασχα στο Sarajevo. Παροτι προσωπικα δεν πιστευω σε καποια θρησκεια ομολογω οτι καποιες παραδοσεις μου αρεσουν ιδιαιτερα και το Πασχα ειναι μια απο αυτες. Ηθελα λοιπον να δω πως ειναι εδω πανω τα πραγματα. Η ωρα ηταν 11 το βραδυ και οπως μας πληροφορησε το παιδι στον ξενωνα ο εορτασμος γινοταν οπως και σε μας στις 12 τα μεσανυχτα. Περπατησαμε λοιπον λιγο και συντομα ημασταν εξω απο τον Καθολικο Ναο της πολης που βρισκεται σε αποσταση αναπνοης απο τον Ορθοδοξο.
Βεβαια, καθως το Καθολικο Πασχα παραδοσιακα δεν συμπιπτει με το Ορθοδοξο εδω δεν θα ειχαμε να δουμε πολλα πραγματα αποψε.
Ετσι συνεχισαμε για τον Ορθοδοξο ναο οπου θεωρουσαμε -συνηθισμενοι απο τα καθ’ ημας- οτι θα ειναι γεματος κοσμο που περιμενει την Ανασταση με χαρα. Αμ δε. Ο ναος δεν ηταν καν σε λειτουργια! Που ειναι το Πασχα ρε παιδια;
Ο Πανος εδωσε το στιγμα και συμφωνησαμε ολοι: “Μαλλον δεν τους πολυκαιγεται καρφι για το Πασχα εδω ρε παιδια…” Παρα την μικρη απογοητευση μας για την ελλειψη εορτασμου του Πασχα δεν θα τα βαφαμε και μαυρα. Στο κατω κατω, το Πασχα ηταν μονο η αφορμη για να βρεθουμε εδω πανω -μια αγνωστη και συναρπαστικη πολη μας περιμενε να την εξερευνησουμε.
Ο ξενωνας ηταν στην καρδια της λιθοστρωτης παλιας πολης: παντου πετρα, καμαρες και παραδοσιακα κτηρια -τα παντα γυρω επιδεικνυαν με καμαρι τη πατινα του χρονου επανω τους.
Τη μεγαλυτερη εντυπωση ομως μου εκανε το ποσο εντονο ηταν το Τουρκικο στοιχειο στη πολη -κατι αναμενομενο αν σκεφτει κανεις οτι η Βοσνια Ερζεγοβινη εχει ενα απο τους μεγαλυτερους μουσουλμανικους πληθυσμους στα Βαλκανια. Πολλοι μιναρεδες παντου, μαγαζια με τουρκικες καταβολες και στοιχεια, και αναμεσα σε ολα αυτα ενα μεγαλο τζαμι δεσποζε στο κεντρο της περιοχης.
Γυρισαμε στον ξενωνα κουρασμενοι και πεινασμενοι -τη λυση εδωσε το ομορφο μπαρακι ακριβως διπλα απο το hostel, οπου τσακισαμε κατι πεντανοστιμες πιτσες και με τη βοηθεια λιγου αλκοολ ημασταν ετοιμοι για τον καλυτερο υπνο.
Μερα 3
Sarajevo (BiH) – Kotor (MNE)
270 km
Το πρωι ξημερωσε με εναν καπως βαρυ ουρανο εξω και τη διαθεση περιεργη… Ειχαμε δει τοσα πραγματα σε τοσο λιγες μερες που μας εκανε να αναζηταμε ενα κουμπι pause για να σταθουμε και να παρουμε μια ανασα. Απο την αλλη, αυτος ο καταιγισμος εικονων, ηχων, συναισθηματων ειναι που κανει το ταξιδι μαγικο. Που να ηξερα κιολας τι μας περιμενε μπροστα μας σημερα…
Εκατσα στο παραθυρο του δωματιου και χαζεψα εξω. Ο μισογκρεμισμενος και γκριζος ακαλυπτος μιας παλιας πολυκατοικιας εδειχνε οτι τα πραγματα δεν ειναι παντα οπως φαινονται εκ πρωτης οψεως. Για καποιο λογο η εικονα μου θυμιζε εντονα παλιες φοιτητικες εστιες στη Θεσσαλονικη, και ειχε μια μελαγχολια που ταιριαζε με το μουντο πρωινο.
Τις σκεψεις μου διεκοψαν τα παιδια που σηκωθηκαν, οποτε βαζοντας το καπελακι του καλου τουριστα για αλλη μια φορα ξεκινησα με τον οδηγο της πολης αγκαζε για να την εξερευνησουμε. Αυτη δεν θα ηταν μια συνηθισμενη περιηγηση γιατι αυτη δεν ηταν μια συνηθισμενη πολη. Αν ερθετε ποτε στο Sarajevo καλυτερα να εισαστε προετοιμασμενοι για το τι θα δειτε…
Το πρωτο σοκ ερχεται απο κατι απροσμενο: τα κτηρια. Ειναι ολα κυριολεκτικα γαζωμενα απο οπλοπολυβολα μεγαλου διαμετρηματος, σιωπηλοι μαρτυρες που φερουν τα ανεξιτηλα σημαδια ενος φρικτου πολεμου. Πολλα εχουν ακομα και τρυπες απο ολμους και αλλα βαρια οπλα….
Ως η πρωτευουσα της Βοσνιας Ερζεγοβινης, το Sarajevo ηταν στο επικεντρο μιας σφοδροτατης μαχης κατα το Βοσνιακο Πολεμο. Οι Σερβοβοσνιοι ανεπτυξαν τα στατευματα τους στους γυρω λοφους, και στις 2 Μαιου 1992 επεβαλαν απαγορευση εισοδου και εξοδου απο την πολη, ξεκινοντας αυτο που εμεινε στην ιστορια ως η πολιορκια του Sarajevo. Ο Σερβοβοσνιος στρατος βομβαρδιζε συνεχως τον πλυθυσμο της πολης, σε μια προσπαθεια να αποτρεψει τα τοπικα στρατευματα απ’ το να αναπτυχθουν.
Εκτιμαται οτι σε μια μεση μερα πανω απο 300 γυροι πυρομαχικων αδειαζονταν πανω στην πολη αδιακριτως!
Η εικονα ηταν μια γροθια στο στομαχι για ολους εμας που δεν ζησαμε ποτε τη φρικη του πολεμου και θυμιζε οτι η ζωη και ο θανατος ειναι απλα θεμα τυχης. Εικοσι χρονια πριν που εμεις γυρνουσαμε αμεριμνοι τις γειτονιες της Αθηνας, αν στεκοσουν εδω στο σημειο που πατουσα τωρα θα πεθαινες σε μια στιγμη… Τοσο απλα.
Εβλεπα ολα αυτα γυρω μου και ενοιωθα τα ποδια μου να ζυγιζουν πεντακοσια κιλα ενω το στομαχι μου ηταν δεμενο κομπους.
Πως μπορει ο ανθρωπος να κανει τετοια πραγματα γαμωτο; Ειμαστε τα χειροτερα κτηνη του πλανητη τελικα…
Μπροστα στην Καθολικη εκκλησια της πολης βρηκαμε και ενα απο τα περιβοητα Ροδα του Sarajevo.
Δυστυχως αυτο ομως δεν ηταν καποιο ομορφο λουλουδι η καποια εικαστικη παρεμβαση αλλα αλλο ενα θλιβερο ενθυμιο της θηριωδιας του πολεμου. Οι ολμοι που βομβαρδισαν την πολη οταν επεφταν πανω σε τσιμεντο εφτιαχναν ενα χαρακτηριστικο διακεκομενο σχημα που εμοιαζε σχεδον με διασκορπισμενο λουλουδι. Στα σημεια που σκοτωσαν ανθρωπους οι αυτες τρυπες γεμιστηκαν με κοκκινη ρητινη φτιαχνοντας αυτα που σημερα ονομαζονται τα Ροδα του Sarajevo και που μπορει να βρει κανεις διασπαρτα σε ολη την πολη…
Σε καποια στιγμη βλεπω τα παιδια να στριβουν στη γωνια του δρομου και να κοντοστεκονται μουδιασμενοι ψιθυριζοντας “οχι ρε φιλε!” Πηγα κοντα και ειδα κατι που φωτογραφιες και λογια απλα δεν φτανουν να το περιγραψουν…
Ομως κοντα στο θανατο ειναι και η ζωη. Ο πολεμος, παροτι ειχε αφησει ανεξητιλα τα σημαδια του στην πολη δεν μπορεσε να κανει το ιδιο και στις ψυχες των ανθρωπων. Η πολη ηταν φανερο οτι βρισκοταν σε αναβρασμο και συνεχη δημιουργια, προσπαθοντας να σταθει στα ποδια της με αξιοπρεπεια -τελικα αυτο ειναι χαρακτηριστικο των Βαλκανικων λαων.
Τα φροντισμενα καφε…
…ο πεζοδρομος με τα καθε λογης μαγαζια…
…ομορφες, φροντισμενες μεσαιωνικες εκκλησιες…
…και μια ανοιξη που δεν ρωταει κανενα -απλα ανθιζει τα δεντρα και γεμιζει τους δρομους αρωματα.
Απο εκει ξεκινησαμε να ανηφοριζουμε προς τις πλαγιες του λοφου για να δουμε την Τουρκικη συνοικια με τους δεκαδες μιναρεδες.
To Sarajevo ειναι η πρωτευουσα και η μεγαλυτερη πολη της χωρας και εχει περιπου 310,000 κατοικους χωρισμενους σε 4 συνοικιες. Ειναι χτισμενη αμφιθεατρικα στην κοιλαδα τους Sarajevo και περικλειεται απο τις Διναρικες Αλπεις και τον ποταμο Miljacka.
Η πολη ειναι φημισμενη για την θρησκευτικη ποικιλοτητα της, με πιστους του Ισλαμ, του Ορθοδοξου και Καθολικου Χριστιανισμου και Ιουδαιων να συγκατοικουν σε αρμονια επι αιωνες.
Λογω αυτης της μακροχρονης και πλουσιας ιστορικης και πολιτισμικης ποικιλοτητας, η πολη αναφερεται συχνα και ως η Iερουσαλημ της Ευρωπης. Απο τα οσα εβλεπα τριγυρω ηταν εμφανες οτι το θρησκευτικο στοιχειο παιζει ακομα κεντρικοτατο ρολο εδω.
Αντιθεσεις…
H εγκαταλλειψη και το μερακι.
Το καλοταισμενο διωροφο (κομπλε με καμερες)…
…διπλα στο φτωχικο παραγκακι.
Το Σαραγιεβο ειναι χτισμενο αμφιθεατρικα πανω σε δυο λοφους οποτε πηραμε το δρομο προς τα πανω για να χαζεψουμε τη θεα την πολης απο ψηλα καθως εκτεινοταν στον απεναντι λοφο…
Καπου εδω ομως ειχαμε και μια καπως …παραδοξη συναντηση με το ντοπιο πληθυσμο. Προσεξατε το αυτοκινητο που ανεβαινε το λοφο στη παραπανω φωτογραφια; Πως ειπατε; Οχι; Λογικο. Ουτε εγω το προσεξα. Γιατι να το κανω αλλωστε; Αφου το θεμα της φωτογραφιας ηταν η θεα και οχι ο καθε no name περαστικος. Ελα ομως που ο συγκεκριμενος no name περαστικος ειχε αλλες ιδεες…
Το αμαξι γκαζωνοντας εφτασε μπροστα μου και απο μεσα ενας παραξενος τυπος με κοιτουσε εξαλλος και μου εκανε νοηματα. Αμεσως ανοιξε τη πορτα αποτομα και ηρθε προς το μερος μου εξω φρενων δειχνοντας τη φωτογραφικη και λεγοντας με σπαστα αγγλικα “Τι φωτογραφιζεις; Εμενα; ΓΙΑΤΙ με φωτογραφιζεις;”
Εγω ειχα κατσει και τον κοιτουσα καλα καλα. Δεν μπορουσα να καταλαβω το λογο που τα πηρε ετσι, ειδικα απο τη στιγμη που ΞΕΚΑΘΑΡΑ σημαδευα τον απεναντι λοφο και ΟΧΙ το αμαξι που ανεβαινε. Πηγα να του εξηγησω με ηρεμια οτι δεν εβγαζα αυτον φωτογραφια, ομως οταν αρχισε να ωρυεται οτι θα φωναξει την αστυνομια ειδα οτι δεν θα εβγαζα ακρη με δαυτον.
Ετσι γυρισα προς τα παιδια που εβλεπαν τη σκηνη αμηχανοι και τους ειπα, καντε οτι μιλαμε και δεν τρεχει τιποτα, για να σηκωθει να φυγει. Ξεκινησαμε λοιπον να περπαταμε τριγυρω αμεριμνοι αγνοοντας τον τυπο ο οποιος για μερικα λεπτα ειχε σταθει εκει μες τη μεση του δρομου ακινητος και αμιλητος και απλα μας κοιτουσε θυμωμενα. Τελικα μαλλον βαρεθηκε και εφυγε αλλα ηταν σιγουρα μια παραξενη εμπειρια… Οχι τιποτε αλλο, αλλα το να πιαστω στα χερια με καποιον ξενο για ηλιθιο λογο και απο τη στιγμη που δεν εχω κατι να χωρισω μαζι του ειναι τελειως ηλιθιο και θα χαλουσε και τη μερα μας. Οπως και να ειχε ομως ηταν μια ακομα μοναδικη στιγμη στο απροβλεπτο μεχρι στιγμης ταξιδι μας!
Αφηνοντας το τρελο στη τρελα του κατηφορισαμε παλι προς την πολη για να δουμε λιγο καλυτερα το ιστορικο κεντρο και για τα απαραιτητα σουβενιρ…
Ταξιδευοντας μπορεις να δεις τα πιο παραξενα πραγματα. Τι δουλεια ειχε αραγε αυτο το κατακοκκινο παλτο αφημενο σε αυτη τη γωνια του δρομου; Ποια να ηταν η ιστορια του;
Τα παλια σπιτια στην ανω πολη ηταν κατα κυριο λογο φτιαγμενα απο ξυλο. Φτωχικα αλλα εβλεπες οτι το μερακι και η φροντιδα δεν ελειπαν…
(Προσεξτε πως οι τραβερσες ειχαν πλεον λυγισει στη μεση κατω απο το βαρος του χρονου και των πραγματων…)
Ο δρομος μας εβγαλε στο Gazi Husrev-Bey’s, το μεγαλο τζαμι της πολης που χτιστηκε κατα το 16ο αιωνα και αποτελεσε κεντρικο σημειο αναφορας για τους Οθωμανους της πολης.
Η πινακιδα στην εισοδο ολα τα λεφτα: “Καλα ρε μεγαλε. Να μου απαγορευσεις να καπνιζω, να τρωω η να μιλαω στο κινητο μεσα στο ναο ενταξει. Να μη θες να φερω το αισθημα με μινι και να μη φλερταρω εντος του οικηματος, αντε να πει στην ευχη. ΑΛΛΑ ΝΑ ΜΗ ΜΕ ΑΦΗΝΕΙΣ ΝΑ ΠΑΡΩ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΤΟ ΗΜΙΑΥΤΟΜΑΤΟ ΟΠΛΟΠΟΛΥΒΟΛΟ ΜΟΥ;;;! Μα που παει ο κοσμος;!;;”
Περα απο την πλακα ο χωρος ενεπνεε εναν σεβασμο και η ησυχια που επικρατουσε τονιζε ακομα περισσοτερο το οτι εδω ηταν χωρος προσευχης και επικοινωνιας των ανθρωπων με τα Θεια…
Ξαφνικα ηταν σαν να ειχα μεταφερθει σε καποια παλια πολη της Ανατολης… Ιραν, Ιρακ, Τουρκια…
Καπου εκει επιασα κουβεντουλα με ενα παλικαρακι απο τη Γερμανια που ηταν για μερες στο Sarajevo και του ελεγα οτι δεν μπορω να “πιασω” το νοημα της πολης ακομα… Εμοιαζε τοσο παραξενα εκτος τοπου και χρονου σε σχεση με οτι ειχα δει μεχρι στιγμης… Μια διαχυτη θρησκευτικοτητα χωρις ομως συγκεκριμενη ταυτοτητα, με πολυ εντονο το ισλαμικο στοιχειο, ανθρωποι φιλικοι αλλα λιγο απομακροι, η βαρια σκια του πολεμου, τα εντονα χρωματα των νεων που εμοιαζαν να θελουν να αποτιναξουν απο πανω τους τις παλιες αμαρτιες…
Μου απαντησε οτι ερχοταν στην πολη αυτη απο το 1996 λιγο μετα τον πολεμο και ακομα μεχρι σημερα δεν ειχε σαφη απαντηση στο τι ειναι το Sarajevo τελικα… Αινιγμα που μαλλον πρεπει να ζησεις για καιρο για να αρχισεις να το κατανοεις.
Ρωμαικη αρχιτεκτονικη με αραβικους αριθμους στο ρολοι…
Ο δρομος απο εκει μας εβγαλε στον πεζοδρομο με τα τουριστικα μαγαζια, μια περιοχη που θυμιζε εντονα Μοναστηρακι…
Και βεβαια το Τουρκικο στοιχειο πανταχου παρων: Απο το παραδοσιακο καφενειο με τον Τουρκικο καφε, τα μαγαζια σουβενιρ με τα μπακιρενια μπρικια και τα πολυαριθμα ζαχαροπλαστεια με τα σιροπιαστα γλυκυσματα στις βιτρινες.
Το ιδιο το ονομα Sarajevo ειναι Σλαβικη λεξη βασισμενη στη τουρκικη λεξη “Saray”, που σημαινει το παλατι του ηγεμονα -το γνωστο μας σαραι-, ενω το τελευταιο συνθετικο “evo” προερχεται απο την λεξη Ovasi (Saray Ovasi), που σημαινει χοντρικα “η περιοχη γυρω απο το παλατι”.
Το Sarajevo εχει πολλα προσωνυμια. Το παλαιοτερο απο αυτα ειναι Šeher, ενας ορος που ο Isa-Beg Ishaković χρησιμοποιουσε για να περιγραψει την πολη που ηθελε να κτισει. Ειναι μια Τουρκικη λεξη που σημαινει “ανεπτυγμενη πολη ξεχωριστης σημασιας” (şehir), που με τη σειρα του προερχεται απο την Περσικη λεξη شهر shahr που σημαινει πολη.
Στην πλατεια Baščaršija γνωστη στους ντοπιους ως “πλατεια περιστεριων” βρηκαμε εκατονταδες περιστερια να περιφερονται γυρω απο τη περιφημη πηγη Sebilj, απο την οποια τρεχουμενο νερο δροσιζε τους κατοικους της πολης αλλα και τους περαστικους εδω και αιωνες.
Η λεξη Serbilj ειναι Αραβικη και σημαινει “το κτισμα στο δρομο του νερου”.
Η συγκεκριμενη πηγη χτιστηκε το 1891 και ηταν μια μεταξυ εκατονταδων τετοιων πηγων για τις οποιες η πολη ηταν διασημη. Μια καταστροφικη φωτια ομως το 1671 κατεστρεψε ολες τις πηγες μεχρις ωτου ο βεζιρης Mehmed-pasha Kukavica διεταξε να χτιστει η συγκεκριμενη πηγη στην παλια πολη του Sarajevo, οπου και παραμενει μεχρι σημερα.
Αυτες οι πηγες (γνωστες συλλογικα ως Serbilj) εχουν τις ριζες τους στην Αραβια. Μαλιστα κανονικα στο εσωτερικο της πηγης βρισκοταν καποιος υπευθυνος που γεμιζε κυπελα με νερο για τους διψασμενους περαστικους. Απο τις 300 τετοιες πηγες που υπηρχαν στην πολη το 1660, μονο η συγκεκριμενη σωζεται μεχρι και σημερα.
Εδω υπηρχαν πολλα μικρα αρτοποιια με τοπικες λιχουδιες, οποτε με θεα την ζωη της πλατειας δεν χασαμε την ευκαιρια να τσιμπησουμε κατι. Η μερα μπροστα μας ηταν μεγαλη και δεν θα μπορουσαμε να παραλειψουμε να δοκιμασουμε την τοπικη κουζινα.
Συνεχισαμε τη βολτα μας και βγηκαμε στον ποταμο της πολης και τη περιφημη γεφυρα Latinska Ćuprija. Αυτο το ονομα μπορει να μην σας λεει πολλα, αλλα αυτο ηταν το σημειο οπου δολοφονηθηκε ο Αρχιδουκας της Αυστριας Franz Ferdinand και η γυναικα του Sofia και εγινε η αφορμη να ξεκινησει ο 1ος Παγκοσμιος Πολεμος…
Πολυ ομορφη η εικονα απο εκει πανω παντως…
Απεναντι στεκοταν αλλο ενα αξιοθεατο που ηθελα να δω: το περιφημο Inat kuća με μια μοναδικη ιστορια: Προς τα τελη του 19ου αιωνα οταν η πολη αρχισε να μεγαλωνει υπο την κυριαρχια της Αυστροουγγρικης μοναρχιας πολλα νεα κτηρια χτιστηκαν στο κεντρο κοντα στον ποταμο, μεταξυ των οποιων το ταχυδρομιο, το Εθνικο μουσειο, το Δικαστικο Μεγαρο και διαφορες κατοικιες. Οταν ομως οι αρχες προσπαθησαν να φτιαξουν το Δημαρχειακο Μεγαρο ηρθαν αντιμετωποι με το Βοσνιακο πεισμα! Βλεπετε, η τοποθεσια που ειχε επιλεγει ηταν στη δεξια πλευρα του ποταμου Miljacka η οποια ομως ηταν στην ιδιοκτησια ενος γερου ονοματι Benderija, ο οποιος δεν ηθελε να αφησει τις αρχες να κατεδαφισουν το σπιτι του με καμια δυναμη.
Μετα απο μακρες διαπραγματευσεις ο πεισματαρης γερος δεχτηκε να παραχωρησει την ιδιοκτησια του υπο την προυποθεση οτι θα του δωσουν ενα σακι λιρες και θα μετακομισουν το σπιτι του πετρα πετρα στην αλλη πλευρα του ποταμου! Τελικα ετσι και εγινε και εκτοτε το σπιτι του Benderija ονομαστηκε Inat kuća -το σπιτι του πεισματος (Inat γινατι)- μεχρι που το 1997 μετατραπηκε στη σημερινη του χρηση ως ενα πολυ ομορφο παραδοσιακο Βοσνιακο εστιατοριο.
Το σπιτι αυτο ειναι ακομα και σημερα εκει αψηφοντας ολες τις κυβερνησεις και συμβολιζει το πεισμα αυτο του περηφανου λαου.
Περπατησαμε κατα μηκος του ποταμου κατευθυνομενοι πλεον στον ξενωνα και ξανα οι αντιθεσεις ξεπροβαλλαν παντου.
Τα σημαδια του βασανισμενου παρελθοντος με την ελπιδα και ομορφια του σημερα…
Ειχαμε κανει εναν μεγαλο κυκλο στην πολη που μας εβγαλε στον ξενωνα μας.
Τα πραγματα μαζευτηκαν, τα αλογα φορτωθηκαν και ημασταν ετοιμοι να βγουμε παλι στο δρομο!
Time to hit the road again!
Στα περιχωρα της πολης τα Σοβιετικα σημαδια του παρελθοντος ηταν εμφανη για αλλη μια φορα. Τερατωδα γκριζα μπλοκ κατοικιων, ζωες στοιβαγμενες σε αθλια κουτακια. Ομορφη αλλα βασανισμενη πολη…
Απο αυτο το σημειο ηξερα οτι ξεκινουσε το καλυτερο κομματι διαδρομης του ταξιδιου μας: ο δρομος που ενωνει το Sarajevo με τα παραλια του Μαυροβουνιου.
Οταν σχεδιαζα τη διαδρομη ειχα δυο επιλογες: ειτε να κατεβω στο Kotor απο Mostar και Dubrovnik (κανοντας και εναν μεγαλο κυκλο), ειτε να κατεβω απο το Niksic περνοντας μεσα απο καταφυτες κοιλαδες και αναμεσα στα επιβλητικα βουνα του εθνικου παρκου του Μαυροβουνιου Durmitor.
Βλεποντας φωτογραφιες στο δικτυο τελικα επελεξα την δευτερη διαδρομη και τελικα δεν θα μπορουσα να ειχα κανει καλυτερα. Καταπρασινα πυκνα δαση και γυμνη επιβλητικη πετρα: Να τις παλι οι αντιθεσεις!
Η αρχικη μουνταδα της μερας σιγα σιγα εδινε τη θεση της σε εναν λαμπρο ηλιο κανοντας με να χαμογελαω γιατι αυτη τη διαδρομη ηθελα να την απολαυσω σε ιδανικες συνθηκες.
Να κλειδωσω το γκαζι στο στοπ και να ξυσω τα παντα…
…η να ανεβασω ζελατινα και να απολαυσω τις εικονες;
Τουνελ, πυκνο πρασινο μεχρι εκει που βλεπει το ματι, τελειοι δρομοι, καθολου κινηση και η διαθεση μας στα υψη! Τι μερη!
Δειτε απλα προσεκτικα την παρακατω εικονα. Μιλαμε για το απολυτως τελειο σκηνικο….
Οπως βλεπετε η χαρα μας δεν μπορουσε να κρυφτει με τιποτα!
Χαμογελα χαρας πισω απο σκουρες ζελατινες.
Οι φιλοι μου…
…και η καλη μου Αυρα…
Πλησιαζοντας τα συνορα με το Μαυροβουνιο βρηκαμε μια μαγευτικη εικονα: μια γεφυρα να περναει πανω απο ενα ποταμι γαλαζοπρασινου χρωματος, οποτε δεν μπορουσαμε να μην κανουμε μια σταση για ξεμουδιασμα και να απολαυσουμε το τοπιο.
Και εκει που πιστευα οτι τα πραγματα δεν θα μπορουσαν να γινουν καλυτερα ηρθε μια ομορφη γνωριμια να με διαψευσει πανηγυρικα.
Αυτο το γλυκυτατο μικρο σκυλακι ηρθε χοροπηδωντας χαρουμενο να προϋπαντησει τους μοτοταξιδιωτες. Τουτο το ταξιδι σε καθε γωνια του εκρυβε και μια καινουργια εκπληξη.
Και η διαδρομη συνεχισε την υπεροχη πορεια της. Καπου εδω αναμεσα στις τοσες εικονες θα βρει ο καθενας μια να του ταιριαζει…
Φτανοντας στο Brod λιγα χιλιομετρα απο τα συνορα αποφασισαμε να κανουμε μια τελευταια σταση για ανεφοδιασμο και να χαλασουμε τα τελευταια Βοσνια χρηματα μας, προτου μπουμε στο Μαυροβουνιο.
Μπηκαμε στο χωριο και οι ντοπιοι μας χαιρετουσαν γεματοι ενθουσιασμο και πλατια χαμογελα που μας εβλεπαν. Να το παλι εκεινο το περιεργο συναισθημα οταν οι γυρω σε θεωρουν κατι το ιδιαιτερο! Ισως καποιος διασημος να ειναι οκ με αυτο, αλλα εγω δεν εχω συνηθισει κατι τετοιο και ομολογω οτι για λιγο ενοιωσα αμηχανα…
Τα παιδια ηταν ενθουσιασμενα με τη διαδρομη και τα καλυτερα ακομα μας περιμεναν μπροστα! Μας ειχε πιασει και η ανοιξη εξαλλου…
Εδω βλεπετε το νεο μοντελο της Arai απο την ανοιξιατικη κολεξιον 2011!
Εκει που ετοιμαζομασταν να αναχωρησουμε ο Πανος παρατηρησε οτι ολη η πιτσιρικαρια του χωριου κατεβαινε προς ενα συγκεκριμενο μερος λιγο πιο κατω απο το πρατηριο που ειχαμε σταματησει. Κοιταζομαστε και μου λεει: “Ρε συ, εκει εχει ενα καφετεριακι. Δεν παμε να πιουμε ενα εσπρεσσακι και να συνεχισουμε;” Ετσι και εγινε λοιπον και αυτη η ιδεα σταθηκε η αφορμη για την πιο ομορφη και συγκινητικη στιγμη του ταξιδιου μας…
Βεβαια καφετερια ηταν μαλλον ευφημισμος στη συγκεκριμενη περιπτωση. Εδω ηταν Βαλκανια! Στην ουσια το μαγαζι ηταν ενα ξεχασμενο απ’ το χρονο ξυλινο παραπηγμα με μια βεραντουλα μπροστα με 2 ομπρελες και 2-3 τραπεζακια, οπου οι ντοπιοι καθονταν και επιναν μπυρες. Γυρω απο το μαγαζι δεν υπηρχε απολυτως τιποτα παρα χωμα και χωραφια.
Και να σκεφτει κανεις οτι εδω ηταν το επικεντρο της ζωης του χωριου.
Μπαινοντας μεσα ηταν λες και περασαμε πισω στο χρονο στη δεκαετια του ’80. Μεσα ειχε μερικους τετραγωνους καναπεδες με σκισμενο βινυλιο (ξερετε απο αυτους τους κλασσικους στα παλια τρενα του ΟΣΕ) και κατι τραπεζια απο παλια φορμαικα. Ο τυπακος πισω απο μπαρ μεγαλη μορφη τυπου …Ντουζος! Καδενα, μαλι, πουκαμισο και στο -εννοειται- κασσετοφωνο να παιζει disco!
Ειχα ενα χαμογελο μεχρι τα αυτια! Απο στιγμη σε στιγμη περιμενα να μπουκαρει μεσα ο Γαρδελης με την κλασσικη ατακα “με θυμασαι ρε πστη;” και να γινει πανικος!
Τρεις ξενοι πανω σε μηχανες ειναι μαλλον λογικο να ειναι το επικεντρο του ενδιαφεροντος για το μαγαζι αλλα προσπαθησαμε να μην το πολυσκεφτομασταν και απλα απολαμβαναμε τις πολυτιμες στιγμες. Που αλλου θα βρισκαμε ενα τετοιο μερος; Καποια στιγμη ενω κουβεντιαζαμε παρατηρησα εξω τη μοναδικη κοπελα στο μαγαζι που κρατουσε απο το χερι ενα μικρο κοριτσακι γυρω στα 6-7 και ειχαν παει και χαζευαν τις μηχανες.
Ο Βαγγελης βγηκε εξω και της εκανε νοημα να ανεβασει τη πιτσιρικα πανω στη μηχανη, και βεβαια δεν χρειαστηκε να το πει δευτερη φορα! Η μικρουλα σκαρφαλωσε πανω στο GSXR με μεγαλο καμαρι και η χαρουμενη μαμα της την εβγαζε φωτογραφιες με το κινητο, ενω κι ο Βαγγελης ηταν μες την καλη χαρα!
Ε αυτο ηταν. Απο εκεινη την ωρα και μετα η μικρουλα ηταν ολο ναζακια! Ολο και ερχοταν στο μερος μας και μας παρατηρουσε με προσοχη ενω οταν τη χαιρετουσαμε χαμογελουσε και εφευγε τρεχοντας. Το καφεδακι ειχε τελειωσει (πληρωνοντας καπου 60-70 λεπτα για τα παντα) και βγηκαμε εξω για να συνεχισουμε το δρομο μας. Βαλαμε μπροστα και ετοιμαστηκαμε, ενω ολοι οι θαμωνες του μαγαζιου μας χαμογελουσαν και μας χαιρετουσαν.
Καπου εκει παρατηρησα το γλυκυτατο πιτσιρικι που στεκονταν στο βεραντακι μπροστα μας με γουρλωμενα ματια και μας εβλεπε να ετοιμαζομαστε. Γυρισα στο Βαγγελη και του ειπα: “Ρε φιλε ποσο θα ηθελα να εχω κατι να δωσω στο πιτσιρικακι να μας θυμαται…”
Και καπου εκει μου ηρθε η ιδεα! Επιασα το κλειδι της Αυρας και εβγαλα απο πανω το ανθρωπακι-μπρελοκ του Joe Bar Team που ειχα μονιμα εκει και της εκανα νοημα να ερθει κοντα. Η μικρουλα πλησιασε και της προσφερα το ανθρωπακι το οποιο επιασε με λαχταρα και πηγε τρεχοντας στη μαμα της με ενα ντροπαλο χαμογελο μεχρι τα αυτια. Πολυ συγκινητικη στιγμη… Ο Βαγγελης ηταν ετοιμος να τον παρουν τα ζουμια!
Εγω απλα ευχομουν αυτο το κοριτσακι μεγαλωνοντας να κρατησει αυτο το μπρελοκ και να της θυμιζει τους τρεις μηχανοβιους που καποτε περασαν απο τα μερη της… Δεν υπαρχει κατι πιο ομορφο απο το να αγγιζεις ζωες ανθρωπων τελικα. Περιττο να πω πως νοιωθαμε ολοι μας στη συνεχεια…
Ο δρομος συντομα αρχισε να ανηφοριζει την πλαγια ενος λοφου με τη θεα απο κατω να μαγνητιζει το βλεμμα…
Καπου εκει η διαδρομη στενεψε ΠΟΛΥ και επαψε να θυμιζει τοσο εθνικο δρομος οσο μικρο μονοπατι χωριου, αλλα αυτο ηταν κατι που περιμενα. Ψαχνοντας για λεπτομερειες για τη διαδρομη ειχα δει οτι λιγο πριν τα συνορα με το Μαυροβουνιο ο συγκεκριμενος δρομος γινοταν ενας μικρος χωματοδρομος, οποτε ημουν προετοιμασμενος για τα χειροτερα.
Ευτυχως ομως αυτα δεν ηρθαν, καθως τα τελευταια χρονια ειχαν ριξει μια προχειρη ασφαλτο πανω στο δρομακι αυτο και η εντουραδα μας εληξε μερικες δεκαδες μετρα παρακατω.
Παραμεθωριος Βοσνιας Ερζεγοβινης – Μαυροβουνιου μια ανασσα απο τα συνορα.
Στα συνορα μια γεφυρα ουσιαστικα ενωνε τις δυο χωρες πανω απο το φυσικο συνορο του ποταμου που ερεε απο κατω. Παροτι το deck ειναι ξυλινο και δεν ενεπνεε μεγαλη εμπιστοσυνη, η γεφυρα καθεαυτη ηταν θηριο…
Παντως η διασχιση της υπο βροχη με μηχανη πρεπει να ειναι πολυ ενδιαφερουσα εμπειρια απο αυτες που σε κανουν να πιστεψεις σε μια ανωτερη δυναμη…
Αφηναμε πισω την Βοσνια Ερζεγοβινη και σκεφτομουν οτι ηταν πραγματικα η χωρα των αντιθεσεων. Απο την εκπληκτικης ομορφιας φυση μεχρι την θηριωδια του πολεμου, και απο τους απομακρους, παραξενους κατοικους των πολεων μεχρι τους ενθουσιωδεις, ανοιχτοκαρδους ανθρωπους της επαρχιας… Μια χωρα των ακρων, των χρωματων, του υψους και του βαθους -οπως το αναγλυφο του εδαφους της…
Σταση μετα τη γεφυρα για την απαραιτητη φωτογραφια κατω απο την πινακιδα της νεας χωρας που μας καλωσοριζε, πρωτη στο κιβωτιο και παμε… Dobrodosli!
Μαυροβουνιο
Εχω κανει πολλες διαδρομες στη ζωη μου. Σε ανοιχτους δρομους και απολαυστικα στροφιλικια, σε βουνα, σε πεδιαδες, σε στενα ορεινα μονοπατια και ατελειωτες εθνικες οδους, σε δαση και διπλα σε θαλασσες…
Ειδα μερη που μου εκοψαν την ανασσα και μερη που με αφησαν αδιαφορο. Διαδρομες που απολαυσα και αλλες που απλα διεκπεραιωσα. Ομως η διαδρομη που ακολουθησε απο τα συνορα μεχρι το Niksic ηταν απλα η καλυτερη διαδρομη που εχω κανει. ΠΟΤΕ.
Αν υπαρχει παραδεισος για τους μηχανοβιους τοτε ειμαι πλεον ΣΙΓΟΥΡΟΣ οτι θα ειναι ετσι ακριβως…
Τι να περιγραψω εδω;
Τα δεκαδες σκοτεινα, ατμοσφαιρικα τουνελ που διαδεχονταν το ενα το αλλο απανωτα;
Το ατελειωτο πρασινο που εβλεπα παντου γυρω;
Την αψεγαδιαστη ασφαλτο και το λαχταριστο στροφιλικι;
Το δρομο που εμοιαζε να αιωρειται στον αερα πανω απο τεραστιες χαραδρες;
Τα γαλαζοπρασινα νερα των ποταμων που αλλες φορες χανονταν στα βαθη των βουνων και αλλες φορες κυλουσαν διπλα στο δρομο και σε εκαναν να νοιωθεις σαν να κινεισαι πανω στο νερο;
Δεν θα πω τιποτα. Καποιες φορες τα λογια χανουν τη σημασια τους οποτε απλα βαλτε μια ιδανικη μουσικη υποκρουση και απολαυστε….
Περιπου στα μισα της διαδρομης αντικρυσαμε μια μεγαλη γεφυρα που περνουσε απο την μια πλευρα της χαραδρας στην αλλη και χανοταν μεσα σε τουνελ…
Την εικονα αυτη την ειχα δει σε φωτογραφιες, αλλα απο κοντα ηταν πολυ πιο εντυπωσιακο το θεαμα! Η σταση πανω στη γεφυρα ηταν επιβεβλημενη για να θαυμασουμε το μεγαλειο της φυσης.
Η θεα του βαραθρου απο κατω, ο δυνατος ανεμος που φυσουσε ψηλα στη γεφυρα, η επιβλητικοτητα του φαραγγιου που ανοιγοταν αριστερα και δεξια του δρομου…
Η αποθεωση ομως μας περιμενε λιγο πιο κατω, εκει που ο ποταμος ειχε σχηματισει μια τεραστια φυσικη λιμνη που εφευγε προς ολες τις κατευθυνσεις.
Το λεξιλογιο ωραιων εκφρασεων μου ειχε τελειωσει απο ωρα και πλεον γινομουν επικινδυνα κλισε…
Mπροστα σε αυτο το θεαμα τι να πεις πια; Απλως καθεσαι σιωπηλος και ταξιδευεις εκει που ο ουρανος συναντα τον οριζοντα.
Φτανοντας στο Niksic η διαδρομη αλλαξε παλι. Ο δρομος ανοιξε και φαρδυνε, το τοπιο γλυκανε και τη θεση των επιβλητικων βουνων πηραν λοφοι και δαση… Ομορφα αλλα οχι αυτο που ειχαμε δει μολις πριν λιγο…
Σε καποια στιγμη βγηκα σε μια τεραστια ευθεια μεχρι το βαθος του οριζοντα και στιγμιαια σκεφτηκα να καρφωσω το γκαζι στο τερμα -γενικα δεν μου αρεσει καθολου θα πηγαινω γρηγορα οταν ταξιδευω, αλλα τετοιες ευθειες ηταν πειρασμος…
Κατι με κρατησε ομως και τελικα ηταν για καλο διοτι λιγο παρακατω βλεπω εναν τροχαιο στην ακρη του δρομου να κραταει ενα μικροσκοπικο πινακιδακι μπροστα του με τη λεξη “στοπ”!
Μεχρι να καταλαβω ΤΙ ηταν ολο αυτο και τι εγραφε το πινακιδακι τον ειχα ηδη προσπερασει οποτε απλα συνεχισα την πορεια μου κανονικα μιας που το τελευταιο που ηθελα ηταν να μπλεξω με Μαυροβουνιους τροχονομους που ζητανε λαδακι στη μεση του πουθενα . Στην τελικη δεν ειχαμε παρανομησει σε κατι.
Ομως πισω ακολουθουσαν τα παιδια σε λιγη αποσταση. Μηπως σταματουσε εκεινους; Κοιταξα στους καφρεφτες μου τα φωτα τους ελπιζοντας να τους δω να ερχονται. Βλεπω ενα φως να ακολουθει, ομως το δευτερο ειδα οτι εμεινε πισω. Οχι ρε γ@μωτο! Καποιον σταματησαν! Τωρα; Συνεχισα για λιγο και λιγο παρακατω βλεπω τον Πανο με αναμμενα alarm να σταματαει. Μου λεει “Σταματησαν τον Βαγγελη.” Και τωρα;
Το να γυρισουμε πισω θα ηταν ανοητο. Οι αστυνομικοι σ’ αυτες τις χωρες κοιτανε να βγαλουν “χαρτζιλικι” και δαγκωνουν οποιον βρουν προχειρο. Αν γυριζαμε πισω απλα θα περιλαμβαναν και μας στη προσπαθεια αφαιμαξης. Το να περιμενουμε εδω δεν ειχε ιδιαιτερο νοημα. Σε πεντε χιλιομετρα παρακατω θα φταναμε στο Niksic που ουτως η αλλως ειχαμε πει να κανουμε ανεφοδιασμο οποτε θα περιμεναμε εκει. Ο Βαγγελης οταν θα ξεμπερδευε με τη τσιμπιδα του νομου θα ερχοταν να μας βρει εκει.
Στο πρωτο βενζιναδικο που βρηκαμε κοψαμε μεσα σκασμενοι που αφησαμε το Βαγγελη πισω, αλλα προτου προλαβουμε να συζητησουμε το ολο θεμα τον ειδαμε με ανακουφιση να ερχεται χαμογελαστος. Τι ειχε γινει; Τον ειχαν μετρησει να πηγαινει με …104 ολοκληρα χιλιομετρα και του εδωσαν το κλασσικο φακελακι να βαλει μεσα λεφτα. Ομως η ελλειψη συνεννοησης λογω γλωσσας ειχε σαν αποτελεσμα να βαρεθουν και να τον αφησουν να φυγει χωρις τελικα να παρουν φραγκο! Τελος καλο ολα καλα.
Μετα και απο αυτη τη νεα αναπαντεχη περιπετεια συνεχισαμε το τελευταιο κομματι που θα μας εβγαζε στον προορισμο μας: το πανεμορφο Kotor.
Η προτεινομενη διαδρομη του GPS ηταν απο την Εθνικη Οδο μεχρι την πρωτευουσα του Μαυροβουνιου Podgorica και μετα να επιστρεψουμε προς το Kotor, αλλα εμεις επιλεξαμε την πιο ενδιαφερουσα διαδρομη και να παμε απο τον επαρχιακο δρομο μεσω Vilusi και μετα να κατεβουμε το βουνο προς τη θαλασσα.
Ενοιωθα να ειμαι μεσα σε τελειους πινακες ζωγραφικης…
Σαν βγεις στον πηγαιμο…
Περα απο την καταπληκτικη φυση, ο δρομος θα μας επετρεπε να θαυμασουμε και την εντυπωσιακη λιμνη Slansko Jezero…
…και η θεα μας επιβραβευσε με τον καλυτερο τροπο…
To μονο θεματακι που ειχαμε με αυτη την διαδρομη ηταν ενα κομματι δρομου που ο δικος μου χαρτης εδειχνε με λευκο, που σημαινε χωματοδρομος. Ο Πανος απο την αλλη πλευρα ειχε ενα χαρτη που το σηματοδοτουσε ως ασφαλτοστρωμενη οδο, οποτε δεν ξεραμε τι θα συναντησουμε.
Με τον ηλιο να πεφτει τελικα βρηκαμε το δρομο αυτο και….
…απογοητευση! Ο δρομος ηταν ενα στενο μονοπατι ουσιαστικα, στρωμενο προχειρα με τσιμεντο, που ελισσοταν αναμεσα σε χωραφια και λοφους. Αυτο ηταν ο δρομος για το Kotor; Ειχαμε γυρω στα 60 χιλιομετρα για να φτασουμε. Θα μας εβγαινε η ψυχη ετσι.
Ομως σε ολο αυτο το ταξιδι ειχαμε την τυχη με το μερος μας, οποτε και αυτη τη φορα η εκπληξη δεν αργησε να ερθει! Λιγο παρακατω συναντησαμε αυτο: μια ολοκαινουργια φαρδια εθνικη οδο που ειχε φτιαχτει προσφατα και ενωνε την περιοχη αυτη με τα παραλια!
Παροτι δεν υπηρχε στους χαρτες και το GPS αποφασισαμε να ακολουθησουμε τους ντοπιους που περνουσαν και δεν θα μπορουσαμε να ειχαμε κανει καλυτερη επιλογη!
Αν μεχρι στιγμης ειχαμε δει τα πιο εκπληκτικα μερη απο πλευρας φυσης, εδω ξεκινησε το πιο εκπληκτικο κομματι απο πλευρας οδηγησης ΜΑΚΡΑΝ! Φανταστειτε ενα δρομο τυπου Μπραλος, με οδοστρωμα πιστας, παρατεταμενες καμπες με αψογη κλιση των 150+, ορατοτητα, ελαχιστη κινηση…. Χρειαζεται να συνεχισω;
Το μονο που θα πω ειναι οτι λ-υ-σ-σ-α-ξ-α-μ-ε! Οκ, το ξερω οτι δεν ειναι καλο να το κυνηγας οταν εισαι σε ταξιδι ποσο μαλλον σε ξενη χωρα, αλλα αυτο το κομματι θα κολαζε και αγιο! Οι ρυθμοι ανεβηκαν σε μαλλον μη τουριστικους ρυθμους και εγω περιμενα απο στιγμη σε στιγμη να ακουσω τις βαλιτσες να ξυνουν την ασφαλτο (κατι που τα παιδια μου ειπαν μετα οτι δεν ηθελε και πολυ να συμβει!)…
Με την απολαυση και τη διαθεση στα υψη συντομα αντικρυσαμε το πιο μαγευτικο θεαμα: τον κολπο του Kotor που μας καλωσοριζε στο βαθος.
O Κολπος του Kotor, η Boka Kotorska οπως ειναι γνωστη στο ντοπιο πλυθυσμο, βρισκεται στο νοτιοδυτικο Μαυροβουνιο και ειναι ενα απο τα πιο δαντελωτα τμηματα ακτογραμμης της Αδριατικης Θαλασσας. Ο κολπος συχνα χαρακτηριζεται ως το νοτιοτερο Φιορδ της Ευρωπης λογω ομοιοτητας με τα γνωστα Φιορδ της Νορβηγιας, αν και στην πραγματικοτητα ειναι ενα βυθισμενο φαραγγι ποταμου που οποιο ξεκινουσε απο τα υψιπεδα του Ορους Orjen και κατεληγε στην Αδριατικη θαλασσα.
Οι ταξιδιωτικοι οδηγοι ανεφεραν οτι πρεπει να δει κανεις τον κολπο απο ψηλα και τωρα εβλεπα το γιατι… Απλα μαγεια!
Ο δρομος κατεληξε στην οχθη του κολπου, οπου συνεχισαμε πλεον παραλιακα προς το Kotor. Η διαδρομη αυτη πηγαινει περιμετρικα γυρω απο ολο τον κολπο και ειναι ενα αξιοθεατο απο μονος του. Σιγουρα αυριο θα τον βλεπαμε καλυτερα…
Για τωρα αυτο που θελαμε ηταν να βρουμε ενα καταλυμα για το βραδυ και να δουμε λιγο την πολη χαλαρα.
Φοβομουν οτι λογω ημερων θα δυσκολευτουμε να βρουμε αδεια δωματια, αλλα τελικα δεν θα μπορουσα να ειχα πεσει πιο εξω. Ηταν ολα αδεια και για παρτη μας.
Ετσι επιλεξαμε να μεινουμε σε μια πανεμορφη πανσιον ακριβως πανω στο κυμα, με μια πολυ περιποιημενη βεραντα διπλα στο κυμα και με την καλυτερη θεα μπροστα μας…
Αραξαμε τις καλες μας στο μικρο παρκινγκ του ξενωνα να χαζευουν και αυτες την υπεροχη θεα και ανεβηκαμε στο δωματιο να ξεφορτωσουμε…
Το μερος ηταν πανεμορφο! Ακρως γραφικο, ησυχο, ρομαντικο -σκεφτομουν οτι θα ηταν ο ιδανικος προορισμος για ζευγαρια ειδικα τους καλοκαιρινους μηνες. Δεν περιμενα κατι τετοιο….
Η μεσαιωνικη πολη του Kotor ουσιαστικα περικλειεται ολοκληρη μεσα σε ενα εντυπωσιακο τειχος που χτιστηκε το 14ο αιωνα απο τους Βενετους, και οι επιρροες τους στην αρχιτεκτονικη και διακοσμηση ειναι κυριαρχες παντου…
Η βραδια ηταν ζεστη και γλυκεια ομως το καλυτερο ηταν η σχεδον πληρης ελλειψη τουριστων -ηταν σαν να εχουμε την κουκλιστικη αυτη πολη ολη δικη μας αποψε…
Στην κεντρικη πλατεια της πολης, υπηρχαν καλαισθητες καφετεριες και μπαρακια οπου οι περαστικοι απολαμβαναν το ποτο τους…
…ενω γυρω παντου υπηρχαν πολυ μικρα πλακοστρωτα στενακια που θυμιζαν εντονα Ιταλια.
Ερχομενος εδω δεν ηξερα τι να περιμενω και το αποτελεσμα ξεπερνουσε καθε φαντασια. Το μερος ηταν απλα πανεμορφο και μακραν η πιο ομορφη πολη στο ταξιδι μας μεχρι τωρα! Αυριο θα την εξερευνουσα με την ησυχια μου….
Για τωρα η βολτα συνεχιστηκε στα στενα εντυπωσιασμενοι απο τις εικονες…
…πιτσιρικια που επαιζαν χαρουμενα μπροστα στον Σερβικο ναο του Αγιου Νικολαου…
…το παιχνιδι του φωτος με τις σκιες μεσα στην ησυχη νυχτα εφτιαχνε μια εικονα που δεν θα ξεχασω ποτε…
Καπου εδω καταληξαμε να κατσουμε σε ενα γραφικο εστιατοριο για φαγητο.
Ομολογω οτι ειχα μια σχετικη επιφυλαξη μιας που τετοιου ειδους εστιατορια συνηθως ειναι πανακριβα και με κακο φαγητο, αλλα βλεποντας τις θηριωδεις μεριδες διαψευστηκα πανηγυρικα!
Εκατσα πισω χαμογελοντας και προσπαθησα να φωτογραφισω αυτες τις στιγμες με το μυαλο μου… Ημουν σ’ ενα ακομα ταξιδι ομως αυτη τη φορα ολα ηταν τοσο διαφορετικα.. Ειχαμε δει καταπληκτικες εικονες, ειχαμε κανει νεους φιλους, ειχαμε νοιωσει εντονα συναισθηματα χαρας, λυπης, θαυμασμου, πανικου και ολα αυτα παρεα με δυο αγαπημενους φιλους που μου ειχαν κανει την υπερτατη τιμη να με συνοδεψουν ως εδω πανω.
Η ωρα περασε, και μετα απο ενα ποτακι αποφασισαμε να παρουμε το δρομο της επιστροφης καθως η νυχτερινη καστροπολιτεια καθρεφτιζονταν στα νερα της θαλασσας.
Κανονικα καπου εδω θα ελεγα οτι τελειωνε αλλη μια μερα. Μια ωραια φωτο, επιστροφη στο ξενωνα, δυο λογια για την “υπεροχη μερα” μπλα μπλα μπλα και καληνυχτα. Αμ δε.
Καθως προχωρουσαμε στον ερημο μικρο παραλιακο δρομο λιγο πιο περα απο το ξενωνα μας, ενα μικρο αυτοκινητο μας προσπερασε με καπως σβελτα και συνεχισε προς τα κατω. Αναρωτηθηκα προς τι η βιασυνη και συνεχισα το δρομο μου χωρις να δωσω ιδιαιτερη σημασια -λογικο δεν ηταν;
Καπου εκει οι σκεψεις μου διακοπηκαν αποτομα απο εναν δυνατο παφλασμο νερου και γυριζοντας προς την προβλητα ειδα ενα μεγαλο πιδακα νερου να σηκωνεται στο δρομο και το αμαξακι αφαντο!
Κοιταχτηκα με τα παιδια.
– Ρε σεις, ειδα καλα; Επεσε μεσα στο νερο το αμαξι;!;!;;
– ….
– ΕΠΕΣΕ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΤΟ ΑΜΑΞΙ!
Τα παιδια ετρεξαν στο αυτοκινητο να βοηθησουν και εγω ετρεξα στο κοντινο αστυνομικο τμημα για να ζητησω βοηθεια. Δεν το πιστευα αυτο που συνεβαινε! Ενοιωθα σαν να παιζω σε ταινια περιπετειας! Οι τοπικοι αστυνομικοι ηταν ας πουμε ….ραθυμοι χαρακτηρες και μεχρι να καταφερω να συνενοηθω μαζι τους ειχε περασει ενα αγωνιωδες δεκαλεπτο, και το μονο που ευχομουν ηταν τα παιδια να ειχαν καταφερει να βοηθησουν τους επιβατες του αυτοκινητου.
Λιγο μετα πηγα με το περιπολικο στο σημειο του ατυχηματος και με ανακουφιση ειδα τον μοναδικο επιβατη του αυτοκινητου να ειναι στην ακρη του δρομου ασφαλης και τα παιδια διπλα ταλαιπωρημενα αλλα καλα. Ευτυχως!
Το αμαξακι ηταν τουμπα στο νερο αλλα επειδη το σημειο εκεινο ηταν πολυ ρηχο, το νερο ειχε με το ζορι φτασει μεχρι τα μισα του αμαξιου. Ο Βαγγελης μπηκε στο νερο για να ανοιξει την πορτα αλλα στο μεταξυ η οδηγος ειχε καταφερει να απεγκλωβιστει σχεδον απο μονη της βγαινοντας απο το πισω μερος του οχηματος. Βεβαια ηταν λιωμα απο ποτο και δεν καταλαβαινε πολλα, αλλα τουλαχιστον θα ζουσε!
Μετα και απο αυτο το συμβαν δεν θελαμε να γινει τιποτε αλλο… Μετα τα τυπικα οι αστυνομικοι μας αφησαν να φυγουμε και συντομα ημασταν στο δωματιο ετοιμοι για καταρρευση. Τι απιστευτη, τρελη μερα και αυτη!! Ποσα ειδαμε και ποσα συνεβησαν… Απο την θλιψη του πολεμου στο Sarajevo στην ρομαντικη εικονα ενος πανεμορφου μεσαιωνικου σκηνικου, απο τον χαζοτσαμπουκα του στραβοξυλου τυπου στο ντροπαλο χαμογελο του γλυκυτατου μικρου κοριτσιου, εικονες, χρωματα, δρομοι, φαραγγια, βουνα, ποταμια και λιμνες, αγωνια, χαρα, αναπαντεχες συναντησεις και σκηνικα…
Ο υπνος ηρθε λυτρωτικος να αδειασει το μυαλο μας… Τι θα συναντουσαμε στη συνεχεια;
Μερα 4
Kotor (MNE) – Αργυρόκαστρο (AL) (η αλλιως Ελλαδα παρα τριχα!)
530 km
Το βραδυ επεσα σε εναν βαρυ μαυρο υπνο, απο αυτους τους υπνους χωρις ονειρα που κανεις οταν εισαι πλεον στις τελευταιες ικμαδες αντοχης και το πρωι με βρηκε βαρυ και λιγομιλητο να κοιταζω εξω απο το παραθυρο. Ο ουρανος ηταν συννεφιασμενος και απο καποια καμιναδα εβλεπα τον καπνο να βγαινει αργα στον αερα. Ενα ομορφο μελαγχολικο θεαμα που ερχοταν σε αντιθεση με το εντυπωσιακο φυσικο τοπιο που μας περιεβαλλε και σκεφτηκα οτι τελικα αυτο ηταν το γενικο θεμα σε αυτο το ταξιδι: οι αντιθεσεις.
Μεσα σε τοσο λιγες μερες ειχαμε δει τοσα πολλα που το μυαλο ειχε παψει πλεον να προσπαθει να τα σκεφτει, να τα συγκρατησει και ειχαμε απλα αφεθει στην εμπειρια. Δεν υπαρχει μεγαλη ευλογια απο αυτη! Η στιγμη εκεινη που πλεον αφηνεσαι ψυχη τε και σωματι στο Ταξιδι απλα ξεχνωντας τα παντα. Αγχη, εκκρεμοτητες, κινητα, μηνυματα, σημειωσεις, υποχρεωσεις ολα απλα κυλανε απο πανω σου και νοιωθεις σαν να εχεις γεννηθει ξανα!
Τα παιδια συντομα σηκωθηκαν και αρχισαν να ετοιμαζονται για μια ακομα μερα στο δρομο. Η αντιστροφη μετρηση για την επιστροφη στην αχαρη πραγματικοτητα ειχε ξεκινησει ομως ειχαμε ακομα αρκετα να δουμε. Η πανεμορφη καστροπολιτεια μας περιμενε να την γνωρισουμε καλυτερα και βεβαια ειχαμε και την μεγαλη περιπετεια της διαδρομης. Γιατι περιπετεια; Μα γιατι σημερα θα ειχαμε να διασχισουμε το “κακο παιδι των Βαλκανιων”: την Αλβανια, κατι που απο μονο του αποτελει εμπειρια ζωης. Το ποσο μεγαλη θα ηταν δεν το ξεραμε ακομα βεβαια και ισως καλυτερα ετσι…
Στο μπαλκονακι μια παρεα ηλικιωμενων Γαλλων επαιρνε πρωινο μπροστα σε μια μοναδικη θεα…
Kotor, Montenegro 2011
Kotor
Με τις μηχανες ετοιμοπολεμες πηγαμε στην πολη για να πιουμε το πρωινο καφεδακι μας στην καστροπολιτεια και να την δουμε καλυτερα. Δεν υπηρχε περιπτωση να εφευγα απο εδω χωρις μια καλη γνωριμια με ενα τετοιο μερος!
To Kotor πρωτοαναφερθηκε το 168 μΧ αλλα κατοικουνταν ηδη απο τα αρχαια Ρωμαικα χρονια και ηταν γνωστο ως Acruvium οντας τμημα της Ρωμαικης επαρχιας της Δαλματιας. Οι πρωτες οχυρωσεις εδω εγιναν κατα το Μεσαιωνα, οταν ο Αυτοκρατορας Ιουστινιανος εκτισε ενα φρουριο πανω απο το Acruvium περι το 535 μΧ εχοντας αποκρουσει επιτυχως τους Γοτθους.
Πιθανολογειται οτι μια δευτερη πολη δημιουργηθηκε γυρω απο το καστρο για τον Κωνσταντινο Πορφυρογεννητο και αντιστοιχει στο Κατω Kotor. Η πολη λεηλατηθηκε απο τους Σαρακηνους το 840, το 1002 η πολη υπεστη περαιτερω ζημια κατα τη διαρκεια της πρωτης Βουλγαρικης Αυτοκρατοριας, ενω τον επομενο χρονο προσαρτηθηκε στη Σερβια απο το Βουλγαρο Τσαρο Σαμουηλ.
Το 14ο αιωνα το εμποριο πλεον ανθουσε στο Cattaro -οπως ηταν τωρα γνωστη η πολη- ανταγωνιζομενη επαξια την ιδια τη Βενετια. Η πολη ηταν μερος της Βενετικης/Αλβανικης επαρχιας απο το 1420 μεχρι το 1797, εκτος απο τις περιοδους της Οθωμανικης κυριαρχιας μεταξυ το 1538-1571 και το 1657-1699. Οι 4 αιωνες Βενετικης κυριαρχιας εδωσαν στην πολη την τυπικη Βενετικη αρχιτεκτονικη που συνεβαλλε να κανει το Kotor Μνημειο Παγκοσμιας Πολιτιστικης Κληρονομιας της UNESCO.
Κατα τον 1ο Παγκοσμιο Πολεμο, το Cattaro ηταν μια απο τις τρεις κυριες βασεις του Αυστροουγγρικου ναυτικου στολου και ηταν το πεδιο σφοδρων μαχων μεταξυ ντοπιων Μαυροβουνιων Σλαβων και των δυναμεων της Αυστροουγγαριας. Μετα το 1918 η πολη εγινε μερος της Γιουγκοσλαβιας και πηρε επισημα το ονομα Kotor.
Μεταξυ το 1941 και 1943 η Ιταλια προσαρτησε την ευρυτερη περιοχη στην Ιταλικη Δημαρχια της Δαλματιας φτιαχνοντας τη νεα ιταλικη επαρχια Provincia di Cattaro. Ομως μετα το 1945 επανηλθε στον ελεγχο της Σοσιαλιστικης πλεον Δημοκρατιας του Μαυροβουνιου οπου και παρεμεινε μεχρι τη διαλυση της Γιουγκοσλαβιας.
Στις 15 Απριλιου 1979 ενας πολυ ισχυρος σεισμος κτυπησε την ακτιγραμμη του Μαυροβουνιου σκοτωνοντας 100 ατομα, ενω η μιση απο την Παλια Πολη του Kotor καταστραφηκε ενω και ο Καθεδρικος Ναος του Αγιου Τρυφωνα επαθε εκτεταμενες ζημιες. Περπατωντας ομως τωρα στα πανεμορφα στενα της πολης δεν υπηρχε τιποτα που να θυμιζει αυτες τις καταστροφες του παρελθοντος. Το Kotor εχει μια απο τις καλυτερα διατηρημενες μεσαιωνικες παλιες πολεις στην Αδριατικη και χαιρομουν που οι ανθρωποι εδω τη φροντιζαν με τοσο πολυ μερακι. Αν δεν ηξερα καλυτερα θα νομιζα οτι ειχα βρεθει στο Ναυπλιο!
Ο ηλιος ειχε κανει την εμφανιση του απο ωρα διωχνοντας τη πρωινη μελαγχολια και οπου και να κοιτουσα εβλεπα και μια νεα υπεροχη εικονα!
Θα μπορουσα να μεινω εδω ανετα για μερες φωτογραφιζοντας ολες αυτες τις μικρες λεπτομερειες και γωνιτσες…
Η λεπτομερεια κανει τη διαφορα ειπαμε…
Το Ναυτικο Μουσειο…
Oμορφες πλατειες με γραφικα μαγαζακια και δεδαλωδη στενακια παντου.
Βρηκαμε και καποιους αλλους μηχανοβιους εκει περα ομως! Ο ενας ροχαλιζε μακαριως….
…ενω ο αλλος ειχε παει να φερει το πρωινο!
Ενα απο τα μεγαλυτερα αξιοθεατα ομως της πολης ηταν τα αρχαια τειχη μηκους που εκτεινονται πανω απο την πολη σε αποσταση 4,5 χιλιομετρων! Μαλιστα υπηρχε μια σηματοδοτημενη διαδρομη που ανεβαινε μεχρι το πανω μερος των τειχων ψηλα στο βουνο με κατι περισσοτερα απο 1000 (!) σκαλια.
Βρηκα μια απο τις αρχαιες πυλες των τειχων και αποφασισα να ανεβω -η τουλαχιστον να κανω μια προσπαθεια- οχι τοσο για τα τειχη αλλα για να δω τη θεα του κολπου απο ψηλα..
Στην αρχη ολα ηταν ωραια. Ξερετε, τα κλασσικα: τα σκαλια εφευγαν ευκολα, γυρω μου γραφικες γωνιες με πολυ πρασινο, ανθισμενα λουλουδια, ομορφες αυλες…
Ομως ξερετε πως παει: Στην αρχη νομιζεις οτι ειναι παιχνιδακι και λες, ελα μωρε σιγα! Τα σκαλια ομως ολο και δυσκολευαν και συντομα καταλαβα οτι το να ανεβεις στη κορυφη δεν ηταν καθολου αστειο πραγμα. Η διαδρομη ηταν εντονα ανηφορικη και τα σκαλια δεν ειναι αυτο που ξερουμε εμεις σημερα, αλλα κατι μεγαλα κομματια λαξεμενης πετρας υψους μισου μετρου το καθενα που ανηφοριζαν συνεχως.
Οι κορντουρες και οι μποτες της μηχανης δεν βοηθουσαν ιδιαιτερα την κατασταση αλλα και χωρις αυτα παλι δεν ξερω αν θα τα καταφερνα να ανεβω και τα 1000 σκαλια….
Απο πανω μου δεσποζε το εντυπωσιακο κατακορυφο του λοφου Orjen που αγκαλιαζε την πολη και πανω στο οποιο ηταν κτισμενα τα τειχη και η εικονα ηταν τοσο εντυπωσιακη που οσο εξαντλημενος και να ησουν σε εκανε να θες να προχωρησεις λιγο ακομα για να δεις τη συνεχεια.
Βεβαια βοηθουσε και η θεα κατω…
Σε καποιο σημειο εφτασα σε ενα πλατωμα οπου βρηκα ενα μικρο πετρινο ξωκλησι γνωστο ως Crkva Gospa od Zdravlja (Church of Our Lady of Health). Χτισμενο πανω στο χειλος του γκρεμου εμοιαζε να μην εχει λογο υπαρξης εδω πανω αλλα τοσο εγω οσο και οι αλλοι οδοιποροι σιγουρα χαιρομασταν που ηταν στο δρομο μας για λιγη ξεκουραση και σκια…
Το εσωτερικο ηταν μικροσκοπικο αλλα ομορφο μεσα στη ταπεινοτητα του…
…που ερχοταν σε πληρη αντιθεση με το μεγαλειο της θεας απο το μπαλκονι απλα εκοβε την ανασσα και εκανε τη ταλαιπωρια της αναβασης να αξιζει καθε κοπο. Ο κολπος του Kotor ανοιγοταν μπροστα μου σε ολο του το μεγαλειο και το μονο που μπορουσες να κανεις ειναι να κοιτας μαγεμενος.
Εχοντας απολαυσει το θεαμα και με την ωρα να περναει τωρα ηταν καιρος να γυρισω πισω γιατι τα παιδια με περιμεναν υπομονετικα για να αναχωρησουμε. Ευτυχως η καταβαση ηταν μια ευκολη υποθεση και συντομα ημουν μπροστα στο πιο διασημο οροσημο της πολης: το Ρωμαιοκαθολικο ναο Sveti Tripun (Αγιου Τρυφωνα). Οταν χτιστηκε 1166 ηταν το πιο ομορφο και εντυπωσιακο κτηριο στην πολη. Απο τοτε περασε πολλα αλλα καταφερε να διασωθει μεχρι τις μερες μας ως ενα υπεροχο μνημειο Ρωμαικης αρχιτεκτονικης.
Η ωρα περνουσε και το μερος πλεον ειχε αρχισει να γεμιζει ασφυκτικα απο ορδες τουριστων -καιρος να φυγουμε! Σημερα θα ηταν μια δυσκολη και μεγαλη μερα -ειχαμε να αντιμετωπισουμε τον αγνωστο Χ που λεγοταν Αλβανικοι δρομοι και οδηγοι.
Αν πω οτι το περιμενα με ανυπομονησια θα ημουν ψευτης και βλεποντας τα σκεπτικα προσωπα των φιλων μαλλον δεν ημουν ο μονος μ’ αυτες τις σκεψεις…
Το προγραμμα σημερα ειχε να κανουμε το γυρο του κολπου -μια πολυ γραφικη διαδρομη που χθες το βραδυ δεν ειχαμε καταφερει να απολαυσουμε.
Μπορει με το γυρο αυτο να καναμε εναν περιττο χιλιομετρικα κυκλο αλλα η θεα αξιζε την παρακαμψη.
Οποιος ερθει απο αυτα τα μερη ποτε, πραγματικα χρωσταει στον εαυτο του να κανει αυτη τη βολτα γυρω απο τον κολπο…
Ο δρομος κατεληγε εκει που ο κολπος ενωνεται με τη θαλασσα μεσω του στενου Verige Strait. Εδω περνας στην απεναντι οχθη με μικρα ferryboats, ενω καποια στιγμη εχει προγραμματιστει να φτιαχτει μια γεφυρα που θα ενωνει τις δυο πλευρες. Σορρυ παιδια, πειτε με αναχρονιστικο τυπο αλλα προτιμω το φερυ χιλιες φορες!
Απο εκει η διαδρομη συνεχιζε παραλιακα μεσω Petrovac και Bar για τα συνορα με την Αλβανια στο Muriqan και απο εκει και μετα… ο Αλλαχ βοηθος!
Εδω πρεπει να πω οτι η πιο λογικη επιλογη θα ηταν να περασουμε τα συνορα απο τη πρωτευουσα Podgorica αλλα ειχα ηδη μαθει οτι απο εκει η εθνικη οδος της Αλβανιας ηταν υπο κατασκευη με δεκαδες χιλιομετρα χωματος κατι που ηθελα να το αποφυγουμε παση θυσια -χα! γελαει καλυτερα αυτος που γελαει τελευταιος μεγαλε! Ολο αυτο το παραλιακο κομματι μεχρι το Bar ειναι πολυ ομορφο και μου θυμιζε εντονα τα βορειοδυτικα παραλια της Ελλαδας στο πιο πρασινο τους.
Με τη διαφορα ομως οτι εδω το κοστος ζωης ηταν στο 1/5 της Ελλαδας ενω η καλαισθησια, η καθαριοτητα και η ομορφια περισσευαν…
Γιατι η μιση Νοτια Ευρωπη να προτιμα να ερχεται σε αυτα τα μερη το καλοκαιρι αραγε;
Με την ποιοτητα της βενζινης στην Αλβανια ολοι θα προτιμουσαμε να αποφυγουμε τον ανεφοδιασμο εκει οποτε στο Bar, τη τελευταια μεγαλη πολη του Μαυροβουνιου πριν τα συνορα, καναμε μια σταση για ανεφοδιασμο και ανασυγκροτηση.
Καπου εκει με πηρε τηλεφωνο ο φιλος Κωστας (Βοσκος) απο τα Γιαννενα. Εδω και μερες ειχαμε κανονισει το βραδυ να διανυκτερευσουμε στο χωριο του και μας περιμενε πως και πως. Μαλιστα το σχεδιο προεβλεπε διαμονη σε καταλυματα 5 αστερων με ολα τα κομφορ (βλεπε σκηνη διπλα στο ποταμι με θεα τα αστερια!:lol: ) και εκλεκτα εδεσματα της τοπικης πανιδας, οποτε καταλαβαινετε…
Του ειπα που ημασταν τωρα και η απαντηση του ηταν καπως αποκαρδιωτικη:
– Απο εκει εχετε γυρω στις 7 με 8 ωρες εδω.
– 8 ωρες μεχρι τα Γιαννενα;;! Μα εχουμε γυρω στα 400 χιλιομετρα! Γιατι τοσες ωρες;;
– Η Αλβανια ειναι δυσκολη φιλε…
Ωραια. Ηδη η ωρα πλησιαζε 4 το απογευμα και με αλλες 8 ωρες μπροστα μας θα ημασταν εκει στην καλυτερη κατα τα μεσανυχτα. Ο προγραμματισμος μας μολις ειχε κανει φτερα -τι να καναμε ομως; Τωρα ειχαμε μπει στο χορο και θα επρεπε να χορεψουμε.
Συνεχισαμε το δρομο μας και μεσω ενος πολυ στενου αλλα ομορφου επαρχιακου δρομου συντομα βρεθηκαμε στα συνορα με την Αλβανια.
Οι εικονες ειχαν αρχισει πλεον να αλλαζουν δραματικα…
Εδω αρχισαμε να συνανταμε το Ελληνικο στοιχειο και παλι. Αυτοκινητα με Ελληνικες πινακιδες και ταξιδιωτες απο Βορεια Ελλαδα που επεστρεφαν στη βαση τους. Ενω στα αλλα συνορα που ειχαμε διασχισει μεχρι τωρα οι διατυπωσεις ηταν συντομες, η αργοπορια και η ευμεγεθης ουρα των αυτοκινητων μπροστα μας προιδεαζε για το τι θα επακολουθουσε στην γειτονικη χωρα…
Σβησαμε και το πηραμε στο χαβαλε. Πιασαμε κουβεντα με εναν ελληνα που βρισκοταν λιγο πιο πισω στην ουρα και η ωρα περνουσε ευχαριστα. Καθε 5 λεπτα περιπου που η ουρα κινουσε λιγο παιρναμε τις μηχανες στα χερια και προχωρουσαμε.
Μαλιστα για να περασει ακομα πιο ωραια η ωρα εγω με το Βαγγελη ειπαμε να στησουμε τις μηχανες για μια …κοντριτσα! (Φανταζομαι οτι τωρα πλεον θα πρεπει να εχουν σταματησει να γελανε ολοι αυτοι που εβλεπαν δυο χαζοχαρουμενους να σπρωχνουν δυο φορτωμενες μηχανες και να φωναζουν “σ’ εχω ρεεεεεε λεμεεεεε!”)
Αλβανια
Καπως ετσι φτασαμε τα γκισε και μετα τις απαραιτητες διατυπωσεις πατουσαμε πλεον Αλβανικο εδαφος: το μεγαλυτερο τεστ κοπωσεως αναρτησεων της Μερσεντες στον κοσμο!
Αριστερα και δεξια εβλεπα αγροτικες εκτασεις. Χαμηλοι πρασινοι λοφοι, παραγκες, αλογα με καρα μεσα σε εναν απιστευτο οικιστικο αχταρμα.
Αναμεσα στα ετοιμορροπα παραπηγματα στην ακρη δρομου ξεπροβαλαν μεγαλες διοροφες μεζονετες προφανως ανθρωπων που ειχαν μαζεψει καποιες οικονομιες σε αλλες χωρες και ειχαν ερθει πισω για να χτισουν το σπιτι των ονειρων τους.
Το στοιχειο του κιτς εδω βασιλευε… Πορτοκαλι σπιτια, μιναρεδες με μεγαφωνα για την προσευχη των πιστων και ανθρωποι στους δρομους. Εδω δεν εχει facebook, forums και τηλεοραση. Η ζωη εδω ειναι εξω στα χωραφια, στα χωματα, στην ακρη των δρομων…
Ανθρωποι που η διασκεδαση τους ηταν να καθονται στα καγκελα στο γεφυρακι και να χαζευουν τον κοσμο να περναει…
Και αυτο που συναντησα λιγο πιο κατω δεν θα μπορουσε να ειναι μεγαλυτερη υπενθυμιση αυτου του πραγματος. Σε καποια στιγμη η κινηση πυκνωσε πολυ και βρεθηκαμε σε μια αθλια παραγκουπολη περιμενοντας να περασουμε μια ξυλινη γεφυρα σε κακη κατασταση.Εκει ξαφνικα βρεθηκαμε περικυκλωμενοι απο δεκαδες ρακενδυτα, ξυπολητα πιτσιρικια που ηρθαν στο μερος μας γελωντας και φωναζοντας με ενθουσιασμο!
Προς στιγμη σαστισα γιατι παροτι εδειχναν φιλικα φοβηθηκα οτι μπορει να εκαναν τιποτα χαζο οπως να προσπαθησουν να σκαρφαλωσουν στη μηχανη η να με σπρωξουν και να με ριξουν κατω. Εδω ο ενθουσιασμος απο το θυμο του πληθους απειχε μονο μια λεξη η μια χειρονομια. Ενα πιτσιρικι γυρω στα εφτα μ’ αυτη την υπεροχη παιδικη αυθαδεια ηρθε διπλα μου μιλωντας σπαστα Ελληνικα και επιασε το δεξι γκριπ θελοντας να μαρσαρει τη μηχανη. Τον αφησα να δωσει μερικες καλες γκαζιες για να συνεχισει με τις μηχανες των παιδιων που υποθετω ενοιωθαν το ιδιο αμηχανα με την φαση…
Μετα απο λιγο ομως και βλεποντας οτι τα πιτσιρικια απλα ηθελαν να μας γνωρισουν ηρεμησα και χαμογελασα. Ενω περιμεναμε μεσα σ’ αυτο το χαρουμενο μπουλουκι για να περασουμε τη γεφυρα, λιγα μετρα μακρυτερα ενας 40αρης τυπος βγηκε απο ενα βανακι και ετρεξε στο μερος μου με ενθουσιασμο και μεγαλο χαμογελο λεγοντας σε απταιστα Ελληνικα:
– Καλησπερα σας. Που πατε;
– Καλησπερα. Παμε Αθηνα.
– Αααα ωραια! Ειχα δουλεψει πολλα χρονια στην Αθηνα ξερετε και εχω πολλους φιλους εκει… Και απο που ερχεστε;
– Απο Μαυροβουνιο.
– Κανατε εκδρομη με τις μηχανες ε; Μπραβο μπραβο. Αν θελετε, να αποφυγετε τον ταδε δρομο γιατι ειναι ακομα υπο κατασκευη και δεν εχει καλη ασφαλτο…
Χαμογελασα και σκεφτηκα οτι δικαιως συμπαθουσα τελικα αυτο το λαο. Ο ανθρωπος μας ειχε δει νωριτερα και εδω βρηκε την ευκαιρια να μας γνωρισει, απλα και μονο γιατι ημασταν Ελληνες! Αυθορμητοι και ευγενικοι ανθρωποι…
Τον ευχαριστησα για τι ς πληροφοριες και ετοιμαστηκαμε να διασχισουμε επιτελους τη μικρη γεφυρα των αναστεναγμων.
Σιγα σιγα και προσευχομενος στους θεους να μην διαλυθει ΤΩΡΑ, τελικα περασαμε τη σαραβαλιασμενη γεφυρα και με μια ανασσα ανακουφισης φτασαμε στην εισοδο της πολης στα Σκοδρα και πηραμε την εθνικη οδο προς το νοτο πλαι σε παλια ποδηλατα και καρα που μας χαιρετουσαν χαρουμενα…
Αρχικα ο δρομος ηταν πολυ καλος. Φαρδυς, με 2+1 λωριδες ανα κατευθυνση και χωρις πολυ κινηση. Αυτο ηταν οι ασχημοι δρομοι που ακουγαμε; Ειχα βιαστει να μιλησω. Συντομα ομως η κατασταση αλλαξε και εγινε …απεριγραπτη.
Απο την τεραστια εθνικη οδος προδιαγραφων Εγνατιας ξαφνικα εβγαινες σε ενα επαρχιακο δρομο με μια λωριδα ανα κατευθυνση και διασπαρτους κρατηρες, ενω λιγο μετα γινοταν ..Αττικη Οδος για να καταληξει σε χωματοδρομο!
Ο τυπου “autobahn” δρομος
Περνουσαμε μεσα απο χωρια, αναμεσα σε παζαρια και στην ακρη του δρομου εβλεπες τα παντα. Απο παρκαρισμενες Porsche και κοπελες να περιμενουν καποιο υπεραστικο λεωφορειο στην ερημια μεχρι γιαγιαδες νιντζα* και …κοτες! Μιλαμε για καταστασεις ροκ!
* Κατεβαινοντας μια μεγαλη ευθεια μιας φαρδιας εθνικης οδου (κομπλε με διαζωμα στη μεση) βλεπουμε στην ακρη του δρομου μια μαυροφορεμενη γιαγια να κοντοστεκεται. Μπροστα εχει αρκετα αυτοκινητα που πανε περιπου 120-140 σταθερα και πισω ακολουθαμε εμεις. Βλεποντας την σκεφτηκα “ρε γμτ, αυτη η γιαγια μοιαζει να θελει να…”
Πριν τελειωσω τη σκεψη μου βλεπω τη γιαγια ως αλλος Νιντζα να ξεκιναει τρεχοντας να περασει απεναντι αναμεσα στα αυτοκινητα που ερχονταν κατα πανω της με τα οσα! Φρενα πανικου τα αυτοκινητα, φρενα και εμεις απο πισω προσευχομενοι στο θεο που πιστευε η γιαγια να μας γλυτωσει ολους σωους και αβλαβεις!
Ο τυπου “επαρχιακος καλος” δρομος
Σημειωση: Το κιτρινο αμαξι που βλεπετε μπροστα, μας εδειχνε το δρομο εδω και χιλιομετρα κατι που ανελαβε να κανει αυθαιρετα γιατι μας ειδε, μας ..συμπαθησε και βγηκε με τερμα γκαζια απο ενα στενο για να μας παει πορεια! Βεβαια πανω στη χαρα του πηγε να καρφωθει πανω στον Πανο που ερχοταν πισω μου αλλα λεμε τωρα…
Η αποθεωση ομως ηταν η οδηγικη συμπεριφορα. Πριν καιρο ειχα διαβασει ενα ταξιδιωτικο του φιλου Βασιλη/Uraiah Heep που περιεγραφε την οδηγηση των Ιρανων ως “αερινη, ανυπερβλητη, περα απο καθε φαντασια” και ακριβως αυτα σκεφτομουν και εγω τωρα. Οι Αλβανοι οδηγανε οπως μα οπως αυτοι πιστευουν και θελουν! Μπορουν να κανουν απολυτως τα παντα, χωρις να υπαρχει καμια δυνατοτητα προβλεψης για το πως θα κινηθουν…
Μιλαμε για το απολυτο χαος! Κατεβαινουμε μια αερογεφυρα προς ενα δρομο με νησιδα στη μεση και ξαφνικα βλεπω ενα μεγαλο Μερσεντες τζιπ να προσπερναει τα παντα απο το αντιθετο ρευμα και να προσπαθει να χωθει μπροστα απο ολη την κινηση. Βλεπει ομως οτι δεν τον παιρνει και πλακωνεται στα φρενα για να μην γινει σουβλακι στη νησιδα και με μια χαροντικη σφηνα περναει αναμεσα στα αυτοκινητα μπροστα μας σε στυλ “ασε με να χωθω γιατι θα σε παρω μαζι μου στο ταφο”.
Ο τυπος “και κοτες εχουμε” δρομος.
Δεν ξερω αν υπαρχει καποια αρχη (περα του θεου) που τους δινει αδεια οδηγησης, αλλα οποιος και να ειναι θελω να τον γνωρισω! Περα απο την πλακα ομως υπαρχει λογικη για αυτο το χαλι. Οι Αλβανοι βλεπετε ειναι ολοι νεοι οδηγοι, και οδηγουν το πολυ 20 χρονια τωρα. Πριν το 1991 υπο το καθεστως του Μπερισα υπηρχαν μονο 4 (!) αδειες κυκλοφοριας οχηματων στη χωρα, με ολο τον υπολοιπο πληθυσμο να κινειται με ποδηλατο, καρα η απλα τα ποδια…
Οπως και να ειχε ολο αυτο πραγμα δημιουργουσε ενα σκηνικο περα απο καθε φαντασια… Περασαμε το Δυρραχιο και λιγο εξω απο τα Τιρανα ο δρομος εγινε επιτελους μια ομολογουμενως εξαιρετικη εθνικη οδος.
Ομως επειδη εδω ηταν Αλβανια δεν θα μπορουσε να λειπει η λεπτομερεια που εκανε τη διαφορα: Καθε 4 με 7 χιλιομετρα η εθνικη οδος εβγαινε σε εναν κυκλικο κομβο για να συνεχισει μετα ξανα οπως πριν! Ο λογος; Ιδεα δεν εχω. Ειπαμε: Εδω ειναι αλλος θεος! Και ακομα δεν ειχαμε δει τιποτα…
Βγαινοντας στο Φιερι η νυχτα πλεον επεφτε αλλα δεν ειχαμε ταλαιπωρηθει και τοσο. Οι δρομοι μπορει να ηταν σαν να τους ειχε φτιαξει ο Νταλι εχοντας καταναλωσει μερικα κιλα LSD, αλλα ακομα και στα χειροτερα οι ταχυτητες ηταν ικανοποιητικες.
Ειμασταν στην εθνικη οδο SH4 και στο GPS η ενδειξη εγραφε 76 χιλιομετρα για Τεπελενι και 136 για συνορα με Ελλαδα. Μια χαρα. Που να ξεραμε…
Πηραμε το δρομο που μας εδειχνε το GPS και συντομα βρεθηκαμε σε ενα στενο φιδωτο ορεινο δρομο που καμια σχεση δεν ειχε με τους δρομους που ειμασταν μεχρι τωρα. Μηπως ειχαμε κανει λαθος; Τo GPS επεμενε οτι απο εδω ειναι ο σωστος δρομος, και σε μια χωρα οπου οι μεγαλοι εθνικοι δρομοι ηταν τοσο τρελοι οσο αυτοι που ειχαμε περασει δεν ημουν ετοιμος να ρισκαρω και να βγω στους μικρους επαρχιακους!
Συνεχισαμε περιπου 30 χιλιομετρα μεσα στη νυχτα ωσπου βρηκαμε ενα μικρο χωριο και αποφασισαμε να σταματησουμε για ανεφοδιασμο σε καυσιμα. Ηδη ειμασταν στο κοκκινο ολοι και το τελευταιο που χρειαζομασταν ηταν να σπρωχνουμε τωρα. Τα παιδια στο βενζιναδικο μιλουσαν ολοι Ελληνικα και συντομα στην παρεα προστεθηκαν και αλλοι απο ενα παρακειμενο κτισμα που αμυδρα θυμιζε επαρχιακο μπαρ. Ποιος ξερει ποσο σπανια βλεπουν εδω πανω ξενους.
Ολοι ηταν φιλικοτατοι και ευγενεστατοι μαζι μας, και εβλεπες την επιθυμια τους να συστηθουν και μας γνωρισουν! Ενα παλικαρι με πολυ ευγενικη φυσιογνωμια μου επιασε την κουβεντα και αρχισε να μου λεει για το καιρο που δουλευε στην Ελλαδα οικοδομη και ποσο ομορφα ηταν εκει. Τον εβλεπα να μιλαει με λαχταρα για τη ζωη του στην χωρα μου και δεν μπορουσα να μη νοιωθω θλιψη και ντροπη. Εγω καθε τρεις και λιγο μελετουσα τα ασχημα και στραβα της χωρας μου ενω αυτοι οι ανθρωποι εδω εχοντας να αντιμετωπισουν μια πολυ χειροτερη καθημερινοτητα εβλεπαν την Ελλαδα σαν ξερολουκουμο.
Του ευχηθηκα απο τα βαθη της ψυχης μου να εχει καλη τυχη και να προσεχει και ετοιμαστηκαμε να προχωρησουμε. Φευγοντας ενα αλλο παλικαρι μας πλησιασε και ειπε σε χαλαρο υφος:
-Παιδια μονο να εχετε λιγο το νου σας γιατι παρακατω ο δρομος εχει λιγα χιλιομετρα χωμα γιατι φτιαχνουν την εθνικη και δεν την εχουν τελειωσει.
– Χωμα;
– Ε ναι μωρε, μην φανταστειτε. Λιγα χιλιομετρα μονο. Ε, ισως καμια δεκαρια… Βεβαια να προσεχετε λιγο τις λακουβες σε μερικα σημεια και ολα καλα!
– …….
Η καρδια μου μολις ειχε παει στις μποτες μου. Εντουραδα δεκα χιλιομετρων μεσα στη μαυρη νυχτα; Μιλαμε για το απολυτο σκοταδι! Και σαν να μην εφτανε αυτο ειχε πιασει να ριχνει και ενα ψιλοβροχο. Τελεια. Τι να καναμε ομως; Η μονη εναλλακτικη ηταν να γυρισουμε πισω στο Φιερι και να παρουμε τον παραλιακο δρομο προς Αγιους Σαραντα, κατι που ομως σημαινε μια επιπλεον διαδρομη 100+ χιλιομετρων! Εδω ειχαμε 10 χιλιομετρα χωμα. Ε δεκα δεκα. Θα το παλευαμε.
Και καπως ετσι ξεκινησε η μεγαλυτερη εντουραδα που εχω κανει στη ζωη μου. Τα δεκα χιλιομετρακια ηταν τελικα 37 ολοκληρα βασανιστικα χιλιομετρα του πιο σκληρου και ανελεητου εδαφους που εχω συναντησει ποτε. Φυτευτη πετρα ετοιμη να κανει φυτιλια τα λαστιχα, λακουβες-ταφοι, γλυστερο γαρμπιλι, ανηφορες, κατηφορες και μεσα σε ολα αυτα παλιες Μερσεντες να μας προσπερνανε μαλλιοκουβαρα και εμεις να πηγαινουμε με την ψυχη στο στομα με τις πιο ακαταλληλες μηχανες που θα μπορουσαμε να εχουμε! Μια VFR, ενα K1200 και ενα …GSXR!
Αν οι μηχανες μας ειχαν φωνη ακομα και σημερα θα μας σκυλοβριζαν για τα οσα τους καναμε εκεινο το βραδυ! Μιλαμε για τετοιο κοπανημα που απο το ζορισμα η μια ανοξειδωτη ατσαλινη 8αρα βιδα του αριστερου μαρσπιε εσπασε και εμεινε μεσα στο υποπλαισιο!
Και εμεις να πηγαινουμε στο χωμα και τα χιλιομετρα να μην φευγουν με τιποτα. Η αποθεωση ομως ηταν σε καποια στιγμη που φτανω σε ενα πλατωμα του δρομου και καποιος ειχε φτιαξει ενα αυτοσχεδιο ….στοιβο μαχης!
Ενα ντουζ παραλιας με ενα λαστιχο ποτισματος που εριχνε νερο απο ψηλα στο δρομο και σε αναγκαζε να περασεις απο κατω θες δεν θες, ενω μετα επρεπε να περασεις μεσα απο ενα τεραστιο λακο με λασπονερα που δεν ηξερες αν θα τον περασεις η αν θα βουλιαξεις τραγουδωντας το Yellow Submarine. Και αν γλυτωνες απο αυτα τοτε τα δυο γλυκυτατα κοπροσκυλα που καραδοκουσαν ακριβως μετα για να σου αρπαξουν το ποδι θα σε περιποιουνταν καταλληλα!
Απεριγραπτες καταστασεις… Τα χιλιομετρα αυτα τα μετρησαμε με δακρυα!
Καπου καπως καποτε το μαρτυριο τελειωσε και βγηκαμε στο Τεπελενι. Με το που πατησαμε ασφαλτο σταματησαμε στο πρωτο βενζιναδικο και ειμασταν ετοιμοι για καταρρευση! Πονουσαμε παντου απο τα τοσα χιλιομετρα χωματος και η ενταση να οδηγουμε συνεχεια με 1η-2α-συμπλεκτη για να μην γινει η στραβη και ξαπλωθουμε ειχε βγει στην επιφανεια. Ο εκνευρισμος ηταν εμφανης και δεν ηθελε πολυ να γινει το κακο.
Η ωρα ηταν ηδη 11 το βραδυ και το να φτασουμε τελικα στον Κωστη ειχε γινει ονειρο απατηλο. Μιλησα μαζι του και μας προτεινε να διανυκτερευσουμε στην Αλβανια τελικα. Μετα απο αυτο που ειχαμε μολις περασει εγω δεν το ηθελα καθολου και αν ημουν μονος μου θα το εκοβα καρφι για Γιαννενα, αλλα τωρα ειχα να υπολογισω και τα παιδια που δεν θα ειχαν ισως τις ιδιες αντοχες.
Τελικα επικρατησε η λογικη και ξεκινησαμε να βρουμε καποιο βενζιναδικο με ξενωνα, απο αυτα που υπαρχουν κατα μηκος της εθνικης οδου στην Αλβανια. Ο Κωστας μας ειχε διαβεβαιωσει εξαλλου οτι μεχρι τα συνορα θα βρουμε αρκετα.
Δυστυχως ομως ειτε εμεις δεν τα βρηκαμε ειτε ηταν κλειστα διοτι τα συνορα με την Κακαβια πλησιαζαν και ξενοδοχεια πουθενα! Αφου περασαμε και το τελευταιο μεγαλο χωριο πριν τα συνορα (και ενα ξενοδοχειο …αμφιβολλου προθεσεως) φτασαμε στο τελευταιο βενζιναδικο που υπηρχε ανοικτο απο την πλευρα της Αλβανιας: ενα μισοδιαλυμενο πρατηριο Shell στα ορια της καταρρευσης και ξενωνας πουθενα. Τωρα; Το να μεινουμε στο δρομο δεν επαιζε σαν σεναριο, αλλα ειμασταν πλεον τοσο εξουθενωμενοι που θα κοιμομασταν και πανω στις μηχανες.
Ο Πανος αποφασισε να παρει το θεμα πανω του. Εσβησε τη μηχανη και πηγε αποφασισμενος προς το γραφειακι του βενζιναδικου οπου μισοκοιμοταν ενας νεαρος τριανταρης. Επιασαν την κουβεντα και λιγη ωρα αργοτερα μας εκανε νοημα. Ο πανω οροφος (ναι, αυτος με τα φιμε τζαμια!) ηταν ξενωνας. Τωρα τι ξενωνας ηταν αυτος με φιμε τζαμια δεν ηθελα να ξερω… Οσο λιγοτερα ρωτουσες εδω τοσο καλυτερα.
Αν και περιμενα τα χειροτερα η αληθεια ειναι οτι μπαινοντας μεσα σαστισα πρις στιγμην. Μεγαλοι, καθαροι χωροι, φροντισμενες σαλες στα μετρα του δυνατου και γενικα μακραν καλυτερο απο οτι εδειχνε απ’ εξω. Ξεκουραση επιτελους.
Οντας ολη μερα στο δρομο διασχιζοντας την Αλβανια, συνειδητοποιησαμε οτι ειμασταν εντελως νηστικοι. 3 κρουασανακια σοκολατα που μας ειχε δωσει ο τυπος στο βενζιναδικο ειχαν ηδη γινει καπνος και βεβαια δεν ηταν αρκετα. Εκει ηρθαν να δωσουν τη λυση οι κονσερβες που κουβαλουσε απο την αρχη του ταξιδιου ο Βαγγελης! Ντολμαδακια και κατι-απροσδιοριστο-με-κοκκινη-σαλτσα rules λεμε. Καθως μασουλαγα τον τελευταιο ντολμα ορκιστηκα στο επομενο ταξιδι να εχω μαζι μου μερικες κονσερβες τροφης για εκτακτη αναγκη.
Μερα 5
Αργυρoκαστρο (AL) – Ιωαννινα – Αθηνα
510 km
Το πρωι ξυπνησα απο την …θεια που απλωνε εξω απο το παραθυρο του δωματιου μας την μπουγαδα της! Ειπαμε, εδω τα πραγματα δουλευαν καπως αλλιως…
Αν και κουρασμενος ακομα απο την ταλαιπωρια της προηγουμενης μερας, η υπερενταση δεν με αφησε να κοιμηθω πολλες ωρες. Γυρισα και κοιταξα το ρολοι: 07.20. Πολυ νωρις ακομα…
Ο καιρος εξω γκριζος και μουντος και φαινοταν οτι το βραδυ ειχε ριξει μια καλη βροχουλα. Ενοιωθα περιεργα. Οχι τοσο κουρασμενος σωματικα, αλλα περισσοτερο ψυχικα, σαν να ειχα ξεφορτωσει ολα μου τα σωψυχα με μιας και τωρα να στεκομουν αμηχανος γιατι οσα με βαραιναν τοσο καιρο τωρα δεν υπηρχαν. Το ταξιδι αυτο πλεον εφτανε στο τελος του και σκεφτομουν το συμπερασμα… Ενα συμπερασμα που δεν ερχοταν. Θα ερθει; Ισως.
Εξω απο το παραθυρο ενα τσουρμο ταξιδιωτες ειχαν στηθει απο νωρις περιμενοντας το ΚΤΕΛ να τους μαζεψει πλαι σε σαραβαλιαμενες Μερσεντες και αγροτικα. Απο που να ερχονταν και που να πηγαιναν αραγε;
Το τηλεφωνο χτυπησε και η ζεστη φωνη του φιλου Κωστα με επανεφερε στο τωρα.
– Ελα Νικολα καλημερα.
– Καλημερα αδερφε!
– Λεω να ερθω να σας βρω στα συνορα και να κατεβουμε Γιαννενα παρεα. Τι λες;
– Με μεγαλη χαρα φιλε.
Ξυπνησα το Βαγγελη που φαινοταν οτι αν τον αφηνα εκει θα κοιμοταν για καμια βδομαδα και ετοιμαστηκαμε. Ο Πανος μας περιμενε ηδη κατω και ειχε πιει και ενα πρωινο καφεδακι! Μαχιμος οπως παντα! Ιδου το ξενοδοχειο που μας φιλοξενησε το βραδυ, με τα φιμε τζαμια και τη μπουγαδα πρωτη μουρη. Hotel Amor… Μη με ρωτησετε -δεν ηθελα να ξερω τιποτα!
Απο εκει τα συνορα ηταν υποθεση μερικων χιλιομετρων και πολυ συντομα βρεθηκαμε στα συνορα με την Ελλαδα. Τα συναισθηματα αναμικτα. Απο τη μια χαιρομουν που επεστρεφα σε γνωριμα μερη, απο την αλλη λυπομουν που το ταξιδι μας λαμβανε και επισημα πλεον τελος.
Το μονο σιγουρο ομως ηταν οτι ο συνοριακος σταθμος της Ελλαδας ηταν ΜΑΚΡΑΝ ο πιο αθλιος απο οσους ειχαμε δει σε τοσες χωρες! Θα ηθελα να πω οτι αυτο με εξεπληττε αλλα δυστυχως θα ημουν ψευτης. Ακομα και ο συνοριακος σταθμος της Αλβανιας ηταν μακραν καθαροτερος, νεοτερος και πιο τακτικος απο το δικο μας ετοιμορροπο χαλι…
Παρα την μεγαλη κινηση εμεις δεν περιμεναμε στη σειρα -εδω πανω οι μηχανες ακομα λαμβανουν ιδιαιτερη μεταχειριση. Ετσι συντομα ξεμπερδεψαμε με τις διατυπωσεις και βγηκαμε στο δρομο οπου μας περιμενε ο Κωστης (aka Βοσκος). Αφου χαιρετηθηκαμε εγκαρδια πηραμε παρεα το δρομο για τα Γιαννενα με τον οικοδεσποτη μας πανω στην ομορφη Βρεττανιδα να μας δειχνει το δρομο.
Στη διαδρομη ενα μικρο ψιλοβροχο δεν ηταν αρκετο για να μας χαλασει τη διαθεση… Τωρα πλεον ειχαμε ουσιαστικα γυρισει στη βαση μας. Μετα απο τοσες μερες καλοκαιριας η βροχη στην Ελλαδα ηταν το λιγοτερο που θα μας απασχολουσε. Ισα ισα που αντανακλουσε και την συννεφιασμενη ψυχολογια μας για μια φοβερη περιπετεια που πλεον τελειωνε. Σε λιγο ειχαμε φτασει στην ομορφη λιμνη των Ιωαννινων και κατσαμε σε μια καφετερια για την καλυτερη ψυχοθεραπεια: ζεστος καφες και κουβεντουλα με καλους φιλους, και στο βαθος η λιμνη να συνθετει το τελειο σκηνικο…
Ο Κωστας ειναι ενας υπεροχος ανθρωπος με φοβερο χιουμορ που τα παιδια λατρεψαν αμεσως! Εκατσα πισω στην αναπαυτικη πολυθρονα και χαζευα τους φιλους που μοιραζονταν ταξιδιωτικες εμπειριες και εικονες και απλα χαμογελουσα σιωπηλος. Ενοιωθα πολυ μικρος που οι ανθρωποι αυτοι μου ειχαν κανει τη τιμη να με εμπιστευτουν να τους οδηγησω σ’ αυτο το ταξιδι και παραλληλα απολυτα ευτυχισμενος που τους εβλεπα να λαμπουν απο τη χαρα που ειχαν περασει τοσο ομορφα.
Δεν τους το ειπα ποτε, αλλα αυτος ο καφες ηταν ο πιο ωραιος του ταξιδιου.
Παρεα με τον Κωστη κατηφορισαμε μεχρι την εξοδο της πολης και εμεις βαλαμε ροτα για Νοτο. Ο Πανος μας αφησε καπου στο υψος της Αρτας για να παει σε ενα φιλαρακο του και εγω με το Βαγγελη συνεχισαμε την βαρετη και αχαρη διαδρομη για Αντιριο και Αθηνα. Στην Αμφιλοχια η εικονα του Αμβρακικου κολπου που λαμπυριζε κατω απο το μεσημεριανο ηλιο ηταν ο πιο ομορφος τροπος να κλεισουμε αυτο το ταξιδι…
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Καθομαι και σκεφτομαι εδω και ωρα να βρω εναν ταιριαστο επιλογο σε αυτο το ταξιδι… Ο Πανος σημερα μου ειπε “διαβαζα ρε φιλε το ταξιδιωτικο και ενοιωσα οτι ζοριστηκες καπως” και ειχε δικιο. Δεν ηταν ενα ευκολο ταξιδι. Δεν ξερω γιατι -δεν μου “βγηκε” ευκολα απο μεσα μου.
Να ηταν τα χιλιομετρα; Μα εχω κανει και περισσοτερα.
Να ηταν ο καιρος; Μα ειχαμε παντου λιακαδες και τελειες συνθηκες.
Να ηταν οι κακουχιες; Μα δεν εμεινα ουτε μια φορα σε σκηνη, παρα σε ωραιοτατα δωματια.
Να ηταν η μοναξια του δρομου; Μα δεν εμεινα μονος ουτε στιγμη.
Τοτε τι; Τι….
Ενοιωσα οτι οσα χιλιομετρα εγραψαν οι ροδες μου, η ψυχη μου εγραψε επι 100. Ειδαμε καταπληκτικα πραγματα σε αυτο το ταξιδι, πραγματα αναπαντεχα, τρελα, ωραια, δυσκολα, ευκολα… Ηταν αληθινα μια περιπετεια απο την αρχη μεχρι το τελος!
Ο σκοπος σε αυτο το ταξιδι ηταν να γνωρισω τις ζωες των ανθρωπων και να δω ολα τα “μικρα” που τοσο συχνα προσπερναμε με μεγαλη ευκολια… Και οι ταξιδιωτικοι θεοι οχι μονο μου εδωσαν αυτο αλλα πολυ παραπανω! Ειδα ανθρωπινες στιγμες που με εκαναν να νοιωσω πολυ λιγος… Βασανισμενοι λαοι που χαιρονται τη ζωη και το ΤΩΡΑ χωρις να κλαινε για το πριν η το μετα… Αγνωστοι μεχρι χθες μου χαρισαν χαμογελα, φιλια, καλοσυνη, ζεστασια… Kαι το καλυτερο απ’ ολα; Ολα τα ενδεχομενα ανοιχτα, οι φιλοι να ακολουθουν στους καθρεφτες μου και οι χαρτες χαμενοι. Και δεν θα μπορουσα να ζητησω καλυτερο δωρο τελικα.
openhorizons.wordpress.com 